“ใบเพสลาด” (เพ-สะ-หลาด) หรือ “Fan leaves” หมายถึง ใบไม้ที่ไม่อ่อนไม่แก่ ซึ่งมักใช้กับการเรียกใบไม้ที่นำมาทำอาหาร เช่น ใบพูล ใบทองหลาง โดยในที่นี้ใช้เรียก “ใบกัญชา” ที่ไม่แก่จัด หรืออ่อนเกินไป
ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม ที่เกี่ยวข้องกับกัญชา ใช้ใบเพสลาด เพื่อเป็นส่วนประกอบของอาหาร และเครื่องดื่ม ซึ่งในปัจจุบันมีราคาขายที่ประมาณ กก.ละ 3,000-4,500 บาท จากที่เคยพุ่งขึ้นไปสูงสุดถึง กก.ละ 15,000 บาท
ใบเพสลาด มีสรรพคุณทางยา ตามตำรับยาไทยโบราณ โดย นพ.สมนึก ศิริพานทอง กรรมการสมาคมเซลล์บำบัดไทย ได้ให้ความรู้ว่า ในคัมภีร์ตัวยา เรียก ใบกัญชา 7 แฉก ว่า “ใบเพสลาด” ถือเป็นยา ใช้รักษาโรคเบาหวาน โดยใช้ “ใบกัญชา” ที่อยู่ในระยะออกดอก แต่ยังไม่ให้ “ดอกแก่” หรือที่เรียกว่า “ไส้ปลาช่อน” ให้เก็บใบที่อยู่ในส่วนของลำต้นครึ่งล่างซึ่งเป็น “ใบแก่” นำมาคั่ว และเอาไปทำยาที่เรียกว่า “ยาทัพยาธิคุณ”
ขณะที่ ดร.นันทกร บุญเกิด นักวิจัยโครงการผลิตกัญชา ม.เทคโนโลยีสุรนารี (มทส.) ได้ใช้ความรู้เกี่ยวกับการเลือกเก็บใบสดเพื่อนำมาใช้ให้ได้คุณสมบัติทางยา ว่า การเก็บใบสดที่สมบูรณ์ คือ ใบที่มีลักษณะ 7 แฉก เป็นใบใต้กิ่งช่วงกลางลำต้น เรียกว่า “ใบเพสลาด” ช่วงเวลาเก็บที่ดีที่สุดคือ 03.00 -06.00 น. ซึ่งเป็นช่วงที่ให้สารออกฤทธิ์ทางยาคุณภาพดี
ด้าน ภก.พงษ์ศักดิ์ สง่าศรี อดีตอาจารย์ประจำ คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหาสารคาม กล่าวถึง การใช้ “ใบกัญชา” นำมาชงชา ว่า แม้จะให้ความร้อนไม่ถึงระดับที่สามารถเปลี่ยนสาร THC และ CBD ได้ แต่จะได้รับสารตั้งต้น อย่าง THCA และ CBDA ซึ่งสามารถช่วยลดอาการอักเสบ ลดอาการปวดได้ และได้สารแคนาบินอยด์ ที่เข้าไปช่วยกระตุ้นต่อระบบแคนนาบินอยด์ในร่างกายของคนเรา
การใช้ใบกัญชา หรือ ใบเพสลาด มาทำอาหาร ในหมู่คนรักสุขภาพในต่างประเทศ นิยมนำใบสดมาทำเมนูสลัด ร่วมกับผักชนิดต่างๆ หรือ น้ำปั่นแบบสมูตตี้ ซึ่งจะให้ THCA และ CBDA เช่นเดียวกัน รวมทั้งมีการใช้ใบแห้ง เพื่อชงชา ซึ่งช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย จากสารเทอร์ปีน และยังให้ความสดชื่นอีกด้วย
แม้ “ใบเพสลาด” จะมีสาร THC และ CBD น้อยกว่าส่วนอื่นๆ คือ ประมาณ 1-2 % แต่ในใบยังมีสารประกอบที่สำคัญอย่าง “กรดกลูตามิก” ซึ่งช่วยเพิ่มการรับรส รสชาติอาหาร และ “ซาโปนิน” ต้านอนุมูลอิสระ ยับยั้งการดูดซึมคอเลสเตอรอลในลำไส้เล็ก
นอกจกานี้ยังมี “ฟลาโวนอยด์” เสริมภูมิคุ้มกันร่างกาย หัวใจ รักษาระดับน้ำตาลในเลือด, “แอลคาลอยด์” สารสำคัญในยาระงับปวด ยาชา ยาแก้หอบหืด และยาในกลุ่มการรักษาเพื่อต้านมะเร็ง ,“เทอร์ปีน” สารออกฤทธิ์ผ่อนคลาย และบรรเทาความเครียด รวมทั้งยังมีธาตุเหล็ก สังกะสี แมกนีเซียม เป็นต้น
