เรียกได้ว่าเป็นเรื่องร้อนแรงข้ามทวีปกันเลย สำหรับการประกาศรางวัลเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์เมื่อคืนที่ผ่านมา ซึ่งอภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล หรือ พี่เจ้ย ผู้กำกับภาพยนตร์ชาวไทย ที่หลายคนอาจจะเคยได้ยินชื่อเสียงของเขา ได้รับรางวัล ‘The Jury Prize’ หรือรางวัลขวัญใจกรรมการ จากการประกาศผลรางวัลเทศกาล Cannes Film Festival ครั้งที่ 74 จากผลงาน ภาพยนตร์ในชื่อ Memoria เรื่องล่าสุด ซึ่งประกาศเมื่อเวลาตีหนึ่งโดยประมาณของเมื่อคืนนี้ โดยที่ภาพยนตร์เรื่อง Memoria ได้รับรางวัลนี้ร่วมกับภาพยนตร์เรื่อง Ahed’s Knee ของผู้กำกับชาวอิสราเอล Nadav Lapid
.
.
หลายท่านอาจจะเคยได้ยินชื่อผู้กำกับคนนี้ จากผลงานในอดีตที่ได้ไปโลดแล่นอยู่บนเทศกาลสายประกวดมาอย่างโชกโชน จนถึงขนาดเคยเป็นผู้กำกับในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้คนแรก ที่ชนะรางวัลปาล์มทองคำ (Palme d’Or) จากภาพยนตร์เรื่อง ลุงบุญมีระลึกชาติ ซึ่งเป็นรางวัลสูงสุดของเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ ครั้งที่ 64 ในเดือนพฤษภาคม เมื่อปี พ.ศ. 2553 ซึ่งนั่นถือได้ว่าเป็นหน้าประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ไทยครั้งแรกที่มีภาพยนตร์สัญชาติไทยได้รับรางวัลอันทรงเกียรตินี้
.
.
และถึงแม้ว่า Memoria จะเป็นผลงานการกำกับและเขียนบทของอภิชาติพงศ์ แต่ภาพยนตร์เรื่องนี้กลับได้รับการถูกจัดเป็นภาพยนตร์นานาชาติ ไม่ใช่ภาพยนตร์ไทย อันจะเนื่องมาจากทุนสร้างที่ได้จากประเทศโคลอมเบีย มีการเดินทางไปถ่ายทำในหลายประเทศ และภาษาในหนัง ทำให้ต้องถูกจัดอยู่ในประเภทหนังนอก แต่กระนั้น ชื่อของเขาก็ยังคงได้รับการจดจำในฐานะคนทำหนังไทย ที่สามารถไปสร้างชื่อให้กับประเทศของเรา ในเทศกาลภาพยนตร์ระดับโลกที่มีประวัติศาสตร์และความภาคภูมิมาเป็นระยะเวลายาวนาน ที่ถือได้ว่าเป็นเทศกาลภาพยนตร์ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกเทศกาลหนึ่ง
.
.
บทสุนทรพจน์ที่อภิชาตพงศ์ ได้กล่าวขณะรับรางวัล The Jury Prize ในเทศกาลเมืองคานส์เมื่อคืนที่ผ่านมา
“ผมโชคดีที่ได้มายืนอยู่ตรงนี้ ในขณะที่เพื่อนร่วมชาติของผมจำนวนมากไม่สามารถเดินทางได้ หลายคนเผชิญกับความลำบากอย่างสาหัสจากโรคระบาด เพราะความผิดพลาดในการบริหารจัดการทรัพยากร งานสาธารณสุข และการเข้าถึงวัคซีน ผมขอเรียกร้องให้รัฐบาลไทยและรัฐบาลโคลอมเบีย รวมทั้งรัฐบาลประเทศอื่นๆ ที่อยู่ในสถานการณ์เดียวกัน ขอให้ตื่นขึ้นและทำงานเพื่อประชาชนของพวกคุณ เดี๋ยวนี้”
I am lucky to be standing here, while many of my countrymen cannot travel. Many of them suffer greatly from the pandemic, with the mismanagement of resources, healthcare, and vaccine accessibility. I want to call out for the Thai and Colombian governments, and the governments of countries in a similar situation, to please wake up, and work for your people, now.
.
.
“โลกใบนี้ไม่ได้ใหญ่โตนัก แต่มันรุ่มรวย เปรียบได้กับผู้หญิงที่เก็บความทรงจำไว้ในหัวของเธอ เราทุกคนต่างผูกพันกันด้วยกระแสธารที่ไหลเวียนรอบโลกที่ยังอยู่ในยุคดึกดำบรรพ์” อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ได้กล่าวถึง “Memoria” ภาพยนตร์เรื่องใหม่ของเขาที่ถ่ายทำในประเทศโคลอมเบีย ซึ่งเป็นหนังที่พูดภาษาอังกฤษและสเปนตลอดเรื่อง ซึ่งก็เป็นครั้งแรกที่เขาได้ทำหนังโดยเป็นภาษาต่างประเทศ โดยมีดาราอังกฤษ ทิลดา สวินตัน นำแสดงในบทของผู้หญิงที่ถูกหลอกหลอนด้วยเสียงประหลาดที่ดังขึ้นในหัวของเธอ และนำเธอไปสู่การเดินทางเพื่อตามหาต้นกำเนิดของมัน
.
“Memoria” นับได้ว่าเป็นหนังที่ผู้ชมทั่วโลกตั้งตารอมากที่สุดเรื่องหนึ่งของปี และเพิ่งเปิดฉายรอบปฐมทัศน์โลกที่สายประกวดหลักของเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์เมื่อวันที่ 15 ก.ค. ที่ผ่านมา หลังหนังจบ ผู้ชมในโรงยืนขึ้นปรบมือให้หนังนานถึงเกือบ 14 นาที จนทางเทศกาลต้องส่งไมโครโฟนให้ผู้กำกับชาวไทยได้พูดกับคนดู ซึ่งอภิชาติพงศ์ได้กล่าวขอบคุณและลงท้ายว่า “Long Live Cinema” หรือ “ภาพยนตร์จงเจริญ”
.
เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งเรื่องน่ายินดีอย่างยิ่ง ในช่วงที่ประเทศของเรากำลังประสบกับปัญหาโรคระบาดที่กำลังทวีคูณอยู่ตอนนี้ ที่ชื่อของคนไทยในฐานะผู้กำกับภาพยนตร์ ได้รับการประกาศชื่ออย่างกึกก้อง ในเวทีเทศกาลหนังระดับโลก อีกครั้ง
.
ภาพยนตร์ที่ได้รับรางวัลแต่ละสาขา จากเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ในปีนี้
– Palme d’Or : “Titane”
– Grand Prix : (ร่วม) : “A Hero” and “Compartment No. 6”
– Jury Prize : (ร่วม) : “Ahed’s Knee” and “Memoria”
– Best Actress : Renate Reinsve, “The Worst Person in the World”
– Best Actor : Caleb Landry Jones, “Nitram”
– Best Director : Leos Carax, “Annette”
– Best Screenplay : Ryusuke Hamaguchi, “Drive My Car”
– Camera d’Or : “Murina” by Antoneta Alamat Kusijanović
– Short Film Palme d’Or : Tian Xia Wu Ya by Tang Yi
– Special Jury Mention for Short Film : “Ceu de Agosto” by Jasmin Tenucci
