จาก “ลูกชิ้นยืนกิน” สู่ “ข้าวเหนียวมะม่วง” Soft Power ที่สร้างพลังมหาศาลให้อาหารไทย

คำว่า “Soft Power” กลายเป็นหนึ่งคำที่ทรงอิทธิพลอย่างมากในยุคนี้ ก่อนอื่นต้องมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า “Soft Power” คืออะไร?

หากจะอธิบายง่าย ๆ “Soft Power” คือการสร้างความดึงดูด สร้างการมีส่วนร่วมให้กับผู้คน โดยไม่ต้องถูกบังคับ หรือเรียกอีกอย่างว่าเต็มใจที่จะเปิดรับนั่นเอง โดย “Soft Power” ที่เราเห็นในปัจจุบันมักจะถูกส่งผ่านวัฒนธรรม เพื่อสร้างการมีส่วนร่วม แน่นอนว่าแต่ละประเทศล้วนมี Soft Power เป็นของตัวเอง เช่น เกาหลีใต้ เราได้เห็นอุตสาหกรรมบันเทิง ทั้งในเรื่องซีรีส์ เพลง ที่โด่งดังไปทั่วโลก รวมถึงอาหารที่สอดแทรกอยู่ในเนื้อเรื่องก็กลายมาเป็นการสร้างความรับรู้ เกิดความนิยม

เช่นเดียวกับประเทศไทยที่มีเรื่องราว วัฒนธรรมต่าง ๆ ที่น่าสนใจซ่อนอยู่ ก่อนหน้านี้เราได้เห็นปรากฏการณ์ลูกชิ้นยืนกินเป็นที่ถูกพูดถึง หลังจากลิซ่า วง BLACKPINK ได้ให้สัมภาษณ์ว่าอาหารโปรดของเธอ คือ “ลูกชิ้นยืนกิน” ที่สถานีรถไฟจังหวัดบุรีรัมย์ เมื่อบทสัมภาษณ์นี้ถูกเผยแพร่ออกไปสู่สาธารณะ สิ่งที่ตามมาคือ “ลูกชิ้นยืนกิน” ที่จังหวัดบุรีรัมย์กลายเป็นขายดิบขายดี ผู้คนยืนต่อแถวซื้อจนนำมาสู่การจัดงานประชาสัมพันธ์ และเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดบุรีรัมย์ที่ใครมาท่องเที่ยวต้องมาแวะซื้อ “ลูกชิ้นยืนกิน”

ล่าสุด เมื่อวันที่ 17 เม.ย. ที่ผ่านมา ตามเวลาประเทศไทย “มิลลิ” ศิลปินไทยได้ขึ้นแสดงโชว์ในงานเทศกาลดนตรีระดับโลก Coachella Valley Music and Arts Festival ที่สหรัฐฯ โดยโชว์ของเธอมีความน่าสนใจอย่างมาก และเป็นที่พูดถึงของผู้คนเป็นอย่างมาก ซึ่งหนึ่งในนั้นคือการกินข้าวเหนียวมะม่วงบนเวทีการแสดง

สิ่งที่ตามมาหลังเหตุการณ์นี้ คือข้าวเหนียวมะม่วงกลายเป็นได้รับความนิยมในพริบตา เห็นได้จากร้านข้าวเหนียวมะม่วงอย่างร้านแม่วารี ที่ขายดิบขายดี มีไรเดอร์มารอรับออเดอร์ที่ลูกค้าสั่งจนทางร้านถึงกับบอกว่าขายแทบไม่ทัน และต้องปิดการรับสั่งซื้อชั่วคราว

เมื่อพูดถึงข้าวเหนียวมะม่วง พบว่าเคยติดอยู่ใน 50 อันดับขนมอร่อยทั่วโลก จาก CNN มาแล้วในปี 2561 โดย Jen Rose Smith เชฟขนมหวานชื่อดังที่ร่วมกับทีมงาน CNN ซึ่งเหตุผลที่เลือกข้าวเหนียวมะม่วง เพราะเป็นเมนูที่มีความเข้ากันจากข้าวเหนียวมูน กินคู่กับมะม่วงสุก โรยหน้าด้วยงาคั่ว เหมาะกับอากาศที่เมืองไทยเป็นอย่างยิ่ง

ด้วยกระแสที่กำลังมาทำให้มีข่าวออกมาว่ากรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) เตรียมเสนอชื่อ “ข้าวเหนียวมะม่วง” กับยูเนสโกเป็นวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษย์ หรือ มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ซึ่งเรื่องนี้จำเป็นต้องมีการเก็บรวบรวมข้อมูลก่อนที่จะเสนอต่อไป

สิ่งที่เราเห็นจากปรากฎการณ์ทั้ง “ลูกชิ้นยืนกิน” และ “ข้าวเหนียวมะม่วง” คือทำให้พ่อค้าแม่ค้าขายดิบขายดี โดยไม่ต้องใช้เงินไปซื้อโฆษณา แต่เป็นการบอกผ่านศิลปินเท่านั้น กลายเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจอีกวิธีหนึ่ง อย่างไรก็ตาม “Soft Power” จะไปสุดทางได้ต้องได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐฯ ที่จะช่วยส่งเสริมเพิ่มช่องทางในการรับรู้ มองเป็นส่วนหนึ่งที่จะสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศ ทำให้ผู้คนทั่วโลกหันมาสนใจ