Startup เป็นรูปแบบธุรกิจใหม่ที่เติบโตอย่างรวดเร็ว มีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี รวมไปถึงการร่วมทุนจากสถาบันการเงินและ FinTech ส่งผลให้ผู้ประกอบการไทยตื่นตัวและตระหนักถึงความสำคัญอย่างมากในขณะนี้ หากมองย้อนไปถึงจุดเริ่มต้นของประเทศที่เป็นต้นแบบ Startup ก็อาจมีน้อยคนที่รู้หรือยากจะเดาออกว่าคือประเทศอิสราเอล ซึ่งเขาไม่เพียง Startup แค่บริษัทใดบริษัทหนึ่งเท่านั้น แต่จัดเป็นการ Startup ของทั้งประเทศเลยก็ว่าได้
อิสราเอลเป็นประเทศขนาดเล็ก 20,770 ตร.กม. มีประชากรราว 8 ล้านคน ตั้งอยู่ในตะวันออกกลางที่เป็นเขตสนามรบ แต่กลับสร้างกลุ่ม Startup เข้าสู่ตลาดหุ้น NASDAQ ของสหรัฐฯได้เป็นอับ 2 ของโลก รองเพียงเจ้าของตลาดหุ้นอย่างสหรัฐฯเท่านั้น ในปี 2015 ได้รับเงินจากกองทุนร่วมลงทุน (Venture Capital) 4.4 พันล้านดอลลาร์ ซึ่งเมืองเทลอาวิฟของอิสราเอล จะมีความหนาแน่นในการทำธุรกิจ Startup มากที่สุดติดอันดับ 1 ใน 5 ของโลก
ตัวอย่างบริษัทสตาร์อัพที่ประสบความสำเร็จสูงสุดในอิสราเอล
- บริษัท Fraud Sciences เป็นผู้คิดเทคโนโลยีป้องกันการโกงออนไลน์ ที่ต่อมาได้ถูก eBay ซื้อไปในราคา 169 ล้านดอลลาร์
- บริษัท Infinity AR ซึ่งผลิตแว่นตาโลกเสมือนจริงที่แตกต่างจากแว่นตาของ Google ตรงที่ของ Google จะมีการแสดงข้อความและภาพจากสมาร์ทโฟน แต่ Infinity AR จะทำงานอัตโนมัติและแสดงภาพเป็นโฮโลแกรม 3 มิติ ปัจจุบันได้รับทุนสนับสนุนจาก Alibaba กว่า 18 ล้านดอลลาร์
- บริษัทผลิตเครื่องจักร ISCAR ที่ต้อมาได้ถูก Warren Buffet นักลงทุนที่ระมัดระวังในการลงทุนซื้อขายธุรกิจ ซื้อไปในราคา 2,000 ล้านดอลลาร์
- บริษัท NETAFIM เป็นธุรกิจต้นกำเนิดชลประทานน้ำหยดของโลก ที่เติบโตขึ้นมาอย่างรวดเร็วจนกลายเป็นบริษัทขนาดใหญ่
เห็นได้ว่า Startup ของอิสราเอลจะมีทั้งบริษัทที่เติบโตมาเองจนกลายเป็นบริษัทใหญ่ และบริษัทที่เติบโตมาซักระยะแล้วจึงขายกิจการให้บริษัทใหญ่ๆ ขีดความสามารถของอิสราเอลยังสังเกตได้จากการที่มีบริษัทข้ามชาติขนาดใหญ่เลือกก่อตั้งศูนย์วิจัยในอิสราเอล เช่น Apple, Samsung, Microsoft, Google, HP, Intel, IBM สะท้อนให้เห็นว่าประเทศอิสราเอลมีความแข็งแกร่งทางด้านเทคโนโลยีมาก
“อิสราเอลเป็นประเทศที่มีข้อจำกัดอยู่มากมาย” ไม่ว่าจะเป็นด้านทรัพยากรหรือที่ตั้งของประเทศ สิ่งนี้จึงคอยผลักดันให้คนอิสราเอลต้องศึกษาเรียนรู้การแก้ปัญหาและสู้กับความท้าทายต่างๆด้วยการคิดนอกกรอบ จนเกิดเป็นไอเดียใหม่ๆที่ไม่มีใครคิดหรือทำมาก่อน
อีกส่วนสำคัญที่ช่วยผลักดันให้อิสราเอลเป็นประเทศแห่ง Startup ก็มาจากความกล้าเสี่ยงโดยเฉพาะกลุ่มผู้ประกอบการที่พยายามต่อสู้เพื่อเอาชนะความล้มเหลว อัตราความสำเร็จของ Startup ในอิสราเอลคิดเป็นสัดส่วน 1 ใน 10 แสดงว่าในหนึ่งความสำเร็จ ก็จะมีอีก 9 ความล้มเหลว ซึ่งรัฐบาลอิสราเอลก็ได้ช่วยลดความเสี่ยงให้ Startup ด้วยการให้คำปรึกษา Coaching และสนับสนุนทางการเงิน เช่นการตั้งกองทุน รวมถึงสนับสนุนกองทุนภาคเอกชน
ปัจจัยที่ส่งให้ทั้งประเทศอิสราเอลเป็นผู้นำด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยี คือความจำเป็นที่ต้องมีต้องใช้เพื่อความสะดวกสบายอยู่รอด “เพราะอิสราเอลไม่มีทางให้เลือกมากนัก นวัตกรรมและเทคโนโลยีจึงเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ เพื่อหาทางออกให้กับปัญหาที่เผชิญอยู่” เช่น เรื่องการหาน้ำ การบริหารจัดการน้ำ ซึ่งเป็นสิ่งที่มีความหมายกับชาวอิสราเอลมาก เนื่องจากภูมิประเทศมีความแห้งแล้งและไม่มีทรัพยากรธรรมชาติมากพอ จนปลายปี 2559 อิสราเอลประยุกต์ใช้นวัตกรรมการแยกเกลือออกจากน้ำทะเล ที่สามารถกลั่นน้ำทะเลเป็นน้ำจืดมากพอต่อการอุปโภคบริโภคของทุกครัวเรือน และขณะนี้อิสราเอลได้พัฒนาโครงการพลังงานแสงอาทิตย์ขนาดใหญ่ เป็นหอคอยพลังงานแสงอาทิตย์สูงที่สุดในโลก ตั้งอยู่ที่ทะเลทรายเนเกฟ คาดว่าจะแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2561 โดยจะสามารถผลิตไฟฟ้าได้ถึง 360 เมกะวัตต์ มากพอสำหรับการใช้ใน 13,000 ครัวเรือน หรือ 5% ของประชากรทั้งประเทศ “สิ่งนี้ยิ่งย้ำชัดว่าความสร้างสรรค์และนวัตกรรมใหม่ที่เกิดขึ้น ล้วนมาจากการเชิดหน้าเผชิญปัญหาและแก้ปัญหาได้เก่งของชาวอิสราเอล”
credit images | io9.gizmodo
4 ปัจจัยที่ส่งผลให้ Startup ในอิสราเอลประสบความสำเร็จมีดังนี้
- มีนักพัฒนาหรือวิจัยมาก เป็นอันดับต้นๆของโลก และแน่นอนว่าต้องมีเทคโนโลยีมากตามมาด้วยเช่นกัน
- มีวัฒนธรรมที่ไม่กลัวความล้มเหลว เพราะการทำธุรกิจ Startup ส่วนใหญ่มักจะเจ๊ง แต่พวกเขาก็ยอมจ่ายมันเพื่อเป็นค่าเล่าเรียนหรือหาประสบการณ์
- มีความมุมานะหรือลูกบ้า ยกตัวอย่างของอุตสาหกรรมเครื่องบินในอิสราเอล ที่เริ่มต้นมาจากการรวมตัวกันไปขโมยเครื่องบินมาจากสหรัฐฯ ซึ่งคนปกติคงไม่ทำแบบนั้น
- รัฐบาลมีวิสัยทัศน์ สนับสนุนทั้งด้านการศึกษาเรียนรู้และแหล่งเงินทุน เกิดเป็นความก้าวหน้าของ Startup ในอนาคต
สอดคล้องกับ 4 ปัจจัยที่ส่งให้ Startup ประสบความสำเร็จ
- Startup ต้องมีการลงทุนวิจัยพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยี
- Startup ต้องลงทุนกับการสร้างบุคลากรคุณภาพ
- Startup ต้องไม่กลัวความล้มเหลว อย่ามองว่ามันคือตราบาป คิดว่าเป็นการเรียนรู้ประสบการณ์
- Startup ต้องมีวิสัยทัศน์และได้รับการสนับสนุนจากรัฐฯหรือภาคเอกชน
