“ธุรกิจเกษตร” คือธุรกิจน่าลงทุนเบอร์หนึ่ง ด้วยเหตุผลที่ไม่ต้องคิดเยอะเพราะไทยเป็นชาติเกษตรกรรม ด้วยเทรนด์ที่ทั่วโลกต่างวิตกกังวลกับความมั่นคงด้านอาหารและพลังงานในอนาคต ไทยในฐานะผู้ส่งออกผลผลิตทางการเกษตรอันดับต้นๆ ของโลก จึงเต็มไปด้วยโอกาสในโลกธุรกิจข้างหน้า
++โอกาสมีมากแต่ความเสี่ยงก็สูงตามเป็นเงา “สินค้าเกษตร” กว่าจะผลิตมาได้จะต้องลงทุนในด้านปัจจัยการผลิต และเมื่อผลิตมาได้แล้วกว่าสินค้าจะถึงมือผู้บริโภคคนสุดท้ายจะต้องผ่านคนกลางและกระบวน
การต่างๆ บางชนิดออกจากไร่นาก็ไปสู่ผู้ขายปลีกและผู้บริโภคเลย แต่กินพื้นที่ในการขนส่ง บางชนิดต้องผ่านคนกลางและการแปรรูปหลายขั้นตอน จึงทำให้สินค้าเกษตรมีความแตกต่างจากสินค้าประเภทอื่นๆ และถูกลืมในแง่ของความน่าลงทุน
++ ธุรกิจเกษตรต้นน้ำมีความเสี่ยงในเรื่องของการปลูก แต่ถ้าใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยควบคุมแบบ Smart Farm ก็จะใช้เงินลงทุนที่สูง ในมิติของ SMEs “ธุรกิจเกษตรแปรรูป” คือทางลัดธุรกิจมีตั้งแต่แปรรูปอย่างง่าย เช่น การปอก การหั่น ล้างผักแล้วรวมเป็นกำๆ เพื่อส่งขาย ไปจนถึงการแปรรูปเปลี่ยนสภาพผลผลิตไป เช่น ผลไม้กระป๋อง เครื่องสำอาง เครื่องดื่ม ฯลฯ ถือเป็นการเกษตรกลางน้ำ ส่วนปลายน้ำมีความเสี่ยงในเรื่องของการขาย จะต้องมองตลาดให้ออกก่อนผลิตสินค้า และหาตลาดเพื่อจำหน่าย
++ “คนส่วนใหญ่คิดว่าธุรกิจเกษตร คือการปลูกอย่างเดียว ห่วงโซ่อุปทานของมันยาวมาก เมื่อก่อนเราอยากปลูกอะไรก็ได้ ถ้าผลผลิตเหลือค่อยนำมาขาย แต่เดี๋ยวนี้ไม่ได้ ธุรกิจเกษตรสมัยนี้ต้องมองภาพให้ครบ 3 มุม ต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ ต้องให้ความสำคัญกับ ความต้องการของผู้บริโภค สุดท้ายคือเทคโนโลยีที่จะเข้ามาช่วย ถ้าคุณรู้จักทั้ง 3 มุมแล้ว คุณสามารถไปผลิตสินค้าของคุณได้ เช่น ถ้าเอาความต้องการของลูกค้าเป็นหลัก คุณก็ชูความเป็นออร์แกนิคขึ้นมา ไม่จำเป็นต้องปลูกเอง แต่เราต้องมั่นใจว่าแหล่งวัตถุดิบที่เราสั่งมีคุณภาพตามที่เราโฆษณาจริงๆ” ผศ.สุภาภรณ์ เลิศศิริ อาจารย์ประจำภาควิชาส่งเสริมและนิเทศศาสตร์เกษตร คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน อธิบายถึงช่องทางรวย
++ตลาดใหญ่เกษตรอินทรีย์ (Organic Market)
++สินค้าเกษตรอินทรีย์เป็นหนึ่งในทางเลือกของผู้บริโภคที่ใส่ใจในสุขภาพและสิ่งแวดล้อม ซึ่งส่วน
ใหญ่เป็นสินค้าที่ราคาแพงกว่าสินค้าปกติ แต่ผู้บริโภคที่ยินดีจ่ายเงินเพื่อซื้อสินค้าเพราะมีฐานะทางการเงินค่อนข้างดี ความนิยมผลิตภัณฑ์อาหารอินทรีย์ที่มีเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพราะสินค้าเพื่อสุขภาพอาจไม่จำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีการผลิตที่สูงแต่จะเน้นที่คุณค่า เน้นที่ความอนามัยของสินค้า ไม่มีสารพิษตกค้าง
++สินค้าออร์แกนิกส์ที่ได้ยินกันบ่อยๆ เช่น ชาออร์แกนิกส์ ซึ่งได้รับการรับรองผลิตภัณฑ์แล้วตั้งแต่ปี 2003 เป็นชาที่ปลูกขึ้นในไร่ชาที่มีการทำโรงปุ๋ยหมักโดยใช้มูลสัตว์เอง ใช้สมุนไพรต่างๆ เช่น สะเดา ในการไล่แมลง เมื่อมองผลสำเร็จในระยะยาว ชาออร์แกนิกส์ที่สร้างรายได้ สร้างผลกำไรได้ดีกว่ามาก เพราะสามารถขายในราคาขายที่สูงกว่าในฐานะที่เป็นสินค้าพรีเมี่ยม
++“เลมอนฟาร์ม” ตัวอย่างธุรกิจขายสินค้าเกษตรเพื่อสุขภาพนานกว่า 15 ปี นำสินค้าเกษตรอินทรีย์จากเกษตรกรทั่วประเทศกว่า 100 ราย 80% เข้ามาจำหน่ายในร้าน ซึ่งทางร้านสร้างความเชื่อมั่นด้วยการประกันราคา และรับซื้อผลผลิตในราคาที่สูงกว่าตลาด ร้านเลมอนฟาร์มมี 10 สาขา และวางแผนขยายสาขาเพิ่มอีก 2 แห่ง ในปีนี้ เนื่องจากผู้บริโภคมีความต้องการสินค้าออร์แกนิคเพิ่มมากขึ้น
++ปัจจุบันร้านลักษณะนี้เริ่มมีมากขึ้น อย่าง “ร้านสุขภาพดี” ของบริษัท คุณธรรมชาติ จำกัด เปิดสาขาที่เมกะ บางนา เป็นร้านจำหน่ายสินค้าเกษตรอินทรีย์ครบวงจร มากกว่า 3,000 รายการ พร้อมกับจำหน่ายสินค้า House-Brand ของตัวเองด้วย รวมถึงสินค้าออร์แกนิคพาเหรดกันเข้าตลาด ทั้งอาหาร เครื่องดื่ม เครื่องนุ่งห่ม เครื่องสำอาง ดันให้ตลาดออร์แกนิคส์ในประเทศขยายตัว 15%
++ช้อปเกษตรอินทรีย์แบบออนไลน์
++อีกประเด็นที่น่าสนใจ การเลือกซื้อสินค้าเกษตรอินทรีย์ผ่านช่องทาง “ออนไลน์” กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น ในประเทศอังกฤษร้านค้าออนไลน์สินค้าเกษตรอินทรีย์รายสำคัญ 3 แห่ง ได้แก่ Ocado, Abel&Cole และ Riverford มียอดขายเพิ่มขึ้นร้อยละ 10.3 ในปี 2555 สวนทางกับยอดขายสินค้าเกษตรอินทรีย์ผ่านหน้าร้านซูเปอร์มาร์เก็ตและร้านค้าปลีกรายใหญ่ ที่หดตัวร้อยละ 3.8 แสดงให้เห็นถึงความนิยมของการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์ที่มีเพิ่มขึ้น
++ ร้านค้าออนไลน์สินค้าออร์แกนิคมีแนวโน้มลูกค้าเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากมีสินค้าให้เลือกหลากหลาย ขณะที่พื้นที่จัดจำหน่ายสินค้าเกษตรอินทรีย์ในซูเปอร์มาร์เก็ตหรือร้านค้าปลีกทั่วไปมีค่อนข้างจำกัด และได้รับความสะดวกสบายจากบริการจัดส่งสินค้าถึงบ้าน ทั้งนี้แนวโน้มดังกล่าวทำให้ร้านค้าปลีกรายใหญ่ให้ความสนใจในการทำตลาดสินค้าเกษตรอินทรีย์ผ่านช่องทางออนไลน์เพิ่มขึ้น เพื่อแก้ปัญหาพื้นที่จัดจำหน่ายที่มีจำกัด รวมถึงเป็นช่องทางเพื่อติดตามพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไป
