อินโดนีเซีย ประกอบด้วยหมู่เกาะซึ่งมีพื้นที่ชายฝั่งทะเลเป็นจำนวนมาก ทะเลสงบและมีลมต่อเนื่องเหมาะแก่การเดินเรือ พื้นที่บริเวณหุบเขาและที่ราบลุ่มอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การทำนาข้าวทดน้ำเป็นอย่างยิ่ง ส่งผลให้เกิดรูปแบบทางสังคมและประวิติศาสตร์ที่สอดคล้องกัน คือกลุ่มชาวนาชาวอินเดียที่ปลูกข้าวอยู่ตามหุบเขาและที่ราบบนเกาะสุมาตรา ชวา และบาหลี กลุ่มชุมชนชาวมุสลิมที่นิยมค้าขายตามชายฝั่ง และกลุ่มสุดท้ายที่อยู่ตามชายขอบมีลักษณะเป็นชุมชนเกษตรกรรมนิยมทำไร่เลื่อนลอย

แผนเศรษฐกิจของประเทศอินโดนีเซียขึ้นอยู่กับสรรพยากรธรรมชาติที่มีมาก กำลังคนหนุ่มสาวที่ได้รับการฝึกอย่างเป็นระบบ และตลาดภายในประเทศขนาดใหญ่ที่กำลังขยายตัว เป็นสำคัญ เมื่อรวมกับบรรยากาศการลงทุนและชื่อเสียงระดับโลกที่กำลังปรับตัวดีขึ้น ทำให้ประเทศอินโดนีเซียมีจุดแข็งที่โดดเด่นหลายประการ ถึงแม้ว่าการเมืองในประเทศจะค่อนข้างมั่นคง แต่ก็ยังไม่สามารถบอกอะไรเกี่ยวกับการนำเข้า-ส่งออกสินค้าที่ ไม่เป็นที่คุ้นเคยของตลาดได้ (ซึ่งในประเทศอินโดนีเซียมีสินค้าประเภทนี้อยู่มาก) เพราะฉะนั้นการเลือกสินค้าในการทำธุรกิจกับอินโดนีเซียมีจึงความสำคัญอย่างยิ่ง
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ผู้ที่ต้องการเข้ามาลงทุนในประเทศอินโดนีเซียควรคำนึงถึงกฎหมายต่างๆดังต่อไปนี้ กฎหมายการโฆษณาและการตลาด กฎหมายการจ้างงานและแรงงาน กฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา กฎหมายสิทธิส่วนบุคคล ข้อบังคับสิ่งแวดล้อม ข้อบังคับสัญญาทางการเงิน กฎหมายความปลอดภัยของสถานทำงานและสุขภาพ เกณฑ์พนักงานและลูกจ้างต่างประเทศ และสัญญากับองค์กรรัฐ นอกจากนั้นยังควรทราบถึงการควบคุมมาตรฐานสินค้า ซึ่งสินค้าจะต้องไม่ผิดพลาด ขนส่งช้า หรือขาดตลาด เป็นต้น
ใบอนุญาต
ผู้ลงทุนต่างประเทศที่ต้องการเข้าไปลงทุนและสร้างธุรกิจในอินโดนีเซียต้องได้รับใบอนุญาต โดยเอกสารประกอบการขอใบอนุญาตมี ดังนี้
-
จดหมายรับรองจากประเทศนั้นๆ หรือจดหมายที่ออกโดยสถานทูตหรือสำนักงานซึ่งเป็นผู้แทนของประเทศนั้นๆในอินโดนีเซีย หากผู้ขอใบอนุญาตเป็นรัฐบาลของประเทศ
-
สำเนาหนังสือเดินทางที่ยังไม่หมดอายุ หากผู้ขอใบอนุญาตเป็นบุคคลต่างชาติ
-
สำเนาข้อบังคับของบริษัทเป็นภาษาอังกฤษหรือภาษาอินโดนีเซีย หากผู้ขอใบอนุญาตเป็นบริษัทต่างชาติ
-
สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน (KTP) หากผู้ขอใบอนุญาตเป็นบุคคลชาวอินโดนีเซีย
-
สำเนาข้อบังคับจัดตั้งบริษัท และเอกสารแก้ไขและรับรองจากกระทรวงกฎหมายและสิทธิมนุษยชน (the Minister of law and Human Rights) หากผู้ขอใบอนุญาตเป็นกลุ่มบริษัทภายใต้กฎหมายสาธารณรัฐอินโดนีเซีย
-
สำเนาเลขประจำตัวผู้เสียภาษี (Tax Registration Code Number: NPWP)
การเสียภาษี
ภาษีหลักที่บริษัทที่ทำธุรกิจในอินโดนีเซียจะต้องเสียคือ ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีกำไรสาขา ภาษีสัมปทานวัตถุดิบ ภาษีหัก ณ ที่จ่าย ภาษีมูลค่าเพิ่ม และภาษีทางอ้อมอื่นๆอีก เช่น ภาษีที่ดินและอากรแสตมป์ ไม่มีการเก็บภาษีที่เกิดจากผลกำไรซึ่งได้มากเกินควรและภาษีทางเลือก แต่จะมีการยกเว้นและลดหย่อนภาษีหากองค์กรมีคุณสมบัติที่เหมาะสม กฎหมายเกี่ยวกับภาษีที่สำคัญได้แก่ กฎหมายภาษีเงินได้และภาษีมูลค่าเพิ่ม กฎหมายภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง และกฎหมายบทบัญญัติและกระบวนการเก็บภาษี ซึ่งการเก็บภาษีในอินโดนีเซียดำเนินการและดูแลโดยกรรมาธิการด้านการเก็บภาษี (the Directorate-General for Taxes)
สิ่งที่ควรศึกษาต่อจากรายงานการสัมภาษณ์ฉบับนี้คือ “ควรทำธุรกิจอย่างไรให้เข้ากับผู้ประกอบการท้องถิ่นได้” โดยสังเขป คือต้องคำนึงถึงคุณภาพเป็นสำคัญเนื่องจากชาวอินโดนีเซียคำนึกถึงคุณภาพของสินค้ามาก ผู้ประกอบการที่จะมาทำธุรกิจในอินโดนีเซียจึงควรดูแลตรวจสอบเรื่องคุณภาพของสินค้าก่อนการลงทุนเป็นสำคัญ
หากสนใจทำธุรกิจหรือลงทุนในประเทศอินโดนีเซีย สามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ http://www.bkpm.go.id/ สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับกระบวนการนำเข้าและส่งออกสินค้ากับอินโดนีเซีย หาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ http://www.kemendag.go.id/ หรือกรุณาติดต่อสถานทูตหากมีข้อสงสัย