ผักตบชวา เครื่องกรองน้ำธรรมชาติ


ผักตบชวา จัดเป็นวัชพืชต่างถิ่นแพร่ระบาดรุกราน ก่อให้เกิดความเสียหายต่อระบบนิเวศ จากหลักฐานพบว่าผักตบชวาถูกนำเข้ามาจากประเทศอินโดนีเซียในสมัยรัชกาลที่ 5 จากนั้นได้แพร่ระบาดอย่างมากในแม่น้ำและแหล่งน้ำในจังหวัดต่าง ๆ ทั่วประเทศ การจัดการผักตบชวาเริ่มตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 ทั้งการควบคุมจำนวนประชากรผักตบชวา และการใช้ประโยชน์ผักตบชวา

อย่างไรก็ตามผักตบชวามีคุณสมบัติทำหน้าที่เป็นตัวกรองของแข็งหรือสารแขวนลอยต่าง ๆ ที่ปนอยู่ในน้ำเอาไว้ ประกอบกับระบบรากของผักตบชวาที่มีจำนวนมากยังช่วยกรองสารอินทรีย์และยังมีจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่บริเวณรากช่วยดูดสารเหล่านี้เอาไว้อีกทางหนึ่ง

นำไปสู่การบำบัดน้ำเสียที่ “บึงมักกะสัน” เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช โดยใช้รูปแบบ “เครื่องกรองน้ำธรรมชาติ” คือ การใช้ผักตบชวาดูดซับความโสโครกและสารพิษจากน้ำเน่าเสีย

หลักการทำงานคือ เป็นระบบบำบัดน้ำเสียแบบธรรมชาติที่เรียกว่า ระบบ Oxidation Pond หรือ “ระบบสายลมและแสงแดด” เป็นการทำงานร่วมกันระหว่างสาหร่ายกับแบคทีเรีย กลางวัน สาหร่ายจะสังเคราะห์แสงโดยใช้คาร์บอนไดออกไซด์ในน้ำและแสงแดดได้เป็นออกซิเจน จากนั้นแบคทีเรียใช้ออกซิเจนในการย่อยสลายน้ำเสีย ผลพลอยได้คือ คาร์บอนไดออกไซด์ สาหร่ายก็จะใช้ในการสังเคราะห์แสงต่อไป ทำให้สาหร่ายและแบคทีเรียดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันได้ โดยต่างพึ่งพาอาศัยกันและกัน

นอกจากผักตบชวาจะช่วยทำให้น้ำสะอาดแล้ว ยังช่วยสะสมพลังงานจากดวงอาทิตย์ ทำให้อากาศบริสุทธิ์และเย็นสบาย ช่วยลดปัญหาที่เกิดจากวัชพืชใต้น้ำ เป็นที่อยู่อาศัยของปลาและสัตว์น้ำหลายชนิดอีกด้วย

จากข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับผักตบชวาและประโยชน์ของผักตบชวา พบว่าสามารถนำมาทำเป็นเชื้อเพลิงแท่ง ใช้ผลิตเป็นงานจักสาน ใช้ทำปุ๋ยหมัก ใช้เลี้ยงสัตว์ และแปรรูปเป็นอาหารสัตว์ หากทุกคนมีการจัดการที่ดีและการร่วมกันเผยแพร่ข้อมูลที่ถูกต้องให้มากขึ้น ทุกคนอาจมีส่วนช่วยให้จำนวนของผักตบชวาลดน้อยลงได้

 

ที่มา : http://www.most.go.th/main/th/knowledge/sti-genius-of-king/7362-2018-06-19-05-45-17