ทางรอดของธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็ก

          ในปี 2557 นี้ แม้ว่าไทยจะเผชิญแรงกดดันจากปัจจัยการชะลอตัวทางเศรษฐกิจ และความไม่แน่นอนทางการเมืองในช่วงต้นปี ส่งผลต่อธุรกิจโรงแรมในบริเวณที่มีการชุมนุมทางการเมือง มีอัตราการเข้าพักลดลง รวมถึงถูกยกเลิกการใช้บริการจัดประชุม สัมมนา และนิทรรศการต่างๆ และทำให้ต้องแข่งขันทางด้านราคา ควบคู่ไปกับการลดการจ้างงานพนักงานพาร์ทไทม์ลงเพื่อลดต้นทุน แต่หากพิจารณาในภาพรวมของประเทศแล้ว ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ธุรกิจโรงแรมยังคงเติบโตได้ โดยมีแรงขับเคลื่อนที่สำคัญมาจากการที่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติหันมาท่องเที่ยวแหล่งท่องเที่ยวในต่างจังหวัด ผ่านการเลือกเส้นทางบินตรงไปยังจังหวัดท่องเที่ยวที่มีสนามบินรองรับโดยไม่แวะที่กรุงเทพฯ ประกอบกับได้รับปัจจัยหนุนจากจำนวนนักท่องเที่ยวยุโรปที่มีแนวโน้มฟื้นตัวขึ้นจากเศรษฐกิจที่ดีขึ้น รวมถึงจำนวนนักท่องเที่ยวอาเซียนที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากการเข้าสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community : AEC)

          ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จึงคาดการณ์จำนวนนักท่องเที่ยวและรายได้ในธุรกิจโรงแรมไว้สองกรณี ได้แก่ หากสถานการณ์ทางด้านการเมืองกลับเข้าสู่ภาวะปกติภายในไตรมาสแรก ก็จะมีนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเดินทางมาท่องเที่ยวในประเทศไทยประมาณ 28.5 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 6.6 จากปีก่อนหน้า ก่อให้เกิดรายได้ในธุรกิจโรงแรมประมาณ 369,840 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 5.7 จากปีก่อนหน้า แต่หากสถานการณ์ทางด้านการเมืองยืดเยื้อมาถึงช่วงกลางปี อาจส่งผลให้มีนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติเดินทางมาท่องเที่ยวในประเทศไทยประมาณ 28.0 ล้านคน เพิ่มขึ้นร้อยละ 4.7 จากปีก่อนหน้า ก่อให้เกิดรายได้ในธุรกิจโรงแรมประมาณ 361,800 ล้านบาท เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.4 จากปีก่อนหน้า

          สำหรับนักท่องเที่ยวชาวไทย แม้ว่าจะเผชิญภาวะการชะลอตัวทางเศรษฐกิจต่อเนื่องมาจากปี 2556 แต่ก็มีปัจจัยหนุนการท่องเที่ยวภายในประเทศในปี 2557 ทั้งการจัดโปรโมชั่นของผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรม วันหยุดยาวต่อเนื่อง รวมถึงภูมิอากาศที่เหมาะสม ซึ่งกระตุ้นการท่องเที่ยวโดยนักท่องเที่ยวชาวไทยให้มีความคึกคักเป็นอย่างดี

           นอกจากนี้ ยังต้องจับตาผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมในพื้นที่ กรุงเทพฯ ภูเก็ต และพัทยา ซึ่งเป็นพื้นที่เป้าหมายที่คาดว่าจะมีการขยายตัวอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากทั้งสามพื้นที่ดังกล่าวเป็นศูนย์กลางการประกอบธุรกิจโรงแรมที่สำคัญของไทย ดังจะเห็นได้จากการมีนักท่องเที่ยวใช้บริการห้องพักจำนวนมากสามลำดับแรก คิดเป็นสัดส่วนรวมกันกว่าร้อยละ 40 ของนักท่องเที่ยวที่ใช้บริการห้องพักโรงแรมทั่วประเทศ รวมทั้งยังมีห้องพักจำนวนมากสามลำดับแรกของประเทศ คิดเป็นสัดส่วนรวมกันกว่าร้อยละ 35 ของห้องพักทั่วประเทศ และทั้งสามพื้นที่ดังกล่าวยังมีอัตราการเข้าพักสูงเป็นลำดับต้นๆของประเทศอีกด้วย นำมาซึ่งการขยายธุรกิจของผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมไปยังพื้นที่ดังกล่าวเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาท่องเที่ยวภายในพื้นที่ ส่งผลให้มีการแข่งขันระหว่างผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมรายเก่าและใหม่อย่างคึกคักด้วยเช่นกัน

จับตาระยะสั้น

                แม้ว่ารายได้ของธุรกิจโรงแรมในภาพรวมของประเทศไทยจะเติบโตขึ้นเล็กน้อยท่ามกลางการชะลอตัวทางเศรษฐกิจและความไม่แน่นอนทางการเมืองภายในประเทศ แต่ก็พบว่าผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กซึ่งมีข้อจำกัดด้านขีดความสามารถในการรับมือ จึงย่อมได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ดังกล่าวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดย ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ได้ประเมินผลกระทบจากการชะลอตัวทางเศรษฐกิจและความไม่แน่นอนทางการเมืองภายในประเทศในปี 2557 ที่มีต่อผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็ก เพื่อเป็นแนวทางในการปรับกลยุทธ์การประกอบธุรกิจสำหรับผู้ประกอบการ ดังรายละเอียดต่อไปนี้

               การชะลอตัวทางเศรษฐกิจของประเทศไทยส่งผลกระทบต่องบประมาณในการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวผู้มีรายได้ระดับกลางซึ่งเป็นฐานลูกค้าหลักของโรงแรมขนาดกลางและเล็ก มีการลดจำนวนทริปท่องเที่ยวต่อปีลง รวมถึงลดจำนวนวันท่องเที่ยวลง เพื่อควบคุมงบประมาณในการท่องเที่ยว ในขณะที่ นักท่องเที่ยวกลุ่มดังกล่าวถือได้ว่าเป็นฐานลูกค้าหลักของโรงแรมขนาดกลางและเล็ก การควบคุมงบประมาณในการท่องเที่ยวดังกล่าวจึงส่งผลกระทบให้อัตราการเข้าพักและรายได้ของโรงแรมขนาดกลางและเล็กลดลงอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

             นอกจากนี้ การชะลอตัวทางเศรษฐกิจภายในประเทศยังเป็นปัจจัยที่กำหนดให้ผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดใหญ่ต่างก็หันมามุ่งจัดโปรโมชั่น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การลดราคาที่พักลงมาในระดับที่สูงกว่าโรงแรมขนาดกลางและเล็กเพียงเล็กน้อย เพื่อดึงดูดให้นักท่องเที่ยวผู้มีรายได้ระดับกลางเลือกใช้บริการ ก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลให้ผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กต้องเผชิญการแข่งขันที่รุนแรงมากยิ่งขึ้นด้วยเช่นกัน

แนะโรงแรมขนาดกลางและเล็ก ปรับกลยุทธ์

             ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า แม้ว่าการชะลอตัวทางเศรษฐกิจและความไม่แน่นอนทางการเมืองภายในประเทศจะเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่กดดันการประกอบธุรกิจของผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กในปี 2557 นี้ ประกอบกับธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กยังต้องเตรียมความพร้อมรับมือกับการขยายธุรกิจของผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดใหญ่ที่หันมามุ่งขยายการลงทุนในโรงแรมระดับสามดาว ซึ่งถือได้ว่าเป็นคู่แข่งของธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กโดยตรง ที่มีความเสี่ยงให้ผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กอาจเผชิญกับภาวะการตัดราคาเพื่อแย่งชิงฐานนักท่องเที่ยวผู้มีรายได้ระดับกลาง อย่างไรก็ตาม ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่าผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กยังมีโอกาสทางธุรกิจจากการเติบโตทางเศรษฐกิจในหัวเมืองต่างๆ ความสะดวกในการเดินทางมาท่องเที่ยวยังประเทศไทย และความหลากหลายของแหล่งท่องเที่ยวในประเทศไทย ที่นำมาสู่การเติบโตของจำนวนนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การเติบโตของฐานนักท่องเที่ยวผู้มีรายได้ระดับกลาง ทั้งในภูมิภาคอาเซียนและนอกภูมิภาคอาเซียน ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า ผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กควรเร่งปรับกลยุทธ์ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมในการประกอบธุรกิจโรงแรมในประเทศไทย เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน โดยประกอบไปด้วยแนวทางดังต่อไปนี้

              เจาะกลุ่มลูกค้าที่มีไลฟ์สไตล์การท่องเที่ยวโดยเฉพาะโดยชูจุดขายผ่านการนำเสนอกิจกรรมที่สอดคล้องกับรูปแบบการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวกลุ่มต่างๆ

               ผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กสามารถอาศัยข้อได้ปรียบจากการประกอบธุรกิจขนาดกลางและเล็กที่มีความคล่องตัวและมีความยืดหยุ่นมากกว่าการประกอบธุรกิจขนาดใหญ่ปรับกลยุทธ์ธุรกิจและรูปแบบการให้บริการให้สอดคล้องกับความต้องการของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติที่เปลี่ยนแปลงไป ในลักษณะของการมีรูปแบบการท่องเที่ยวเฉพาะกลุ่มมากขึ้น โดยชูจุดขายผ่านการนำเสนอกิจกรรมที่สอดคล้องกับรูปแบบการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวกลุ่มต่างๆ ยกตัวอย่างเช่น การขยายตลาดจัดงานแต่งงานและคู่ฮันนีมูนทั้งตลาดชาวไทยและชาวต่างชาติโดยการขายแพ็คเก็จการจัดงานพร้อมกับที่พักสำหรับคู่บ่าวสาวและผู้ร่วมงาน การขยายตลาดจัดประชุมและสัมมนาโดยการนำเสนอความพร้อมในด้านห้องประชุมและระบบการสื่อสารโทรคมนาคม รวมถึงบริการสิ่งอำนวยความสะดวกที่สามารถตอบโจทย์การจัดประชุมและสัมมนาได้อย่างครบครัน การขยายตลาดนักท่องเที่ยวที่นิยมกิจกรรมกีฬา เช่น กอล์ฟ กีฬาทางน้ำ โดยการจัดอุปกรณ์กีฬาอย่างครบครันและมีบริการฝึกสอนโดยผู้เชี่ยวชาญ รวมถึงการขยายตลาดกลุ่มลูกค้าประเภทองค์กรเพื่อดึงดูดลูกค้าที่เข้ามาใช้บริการโรงแรมกลุ่มใหญ่ได้ ซึ่งจะช่วยเพิ่มอัตราการเข้าพักและสร้างผลตอบแทนให้โรงแรมได้มากขึ้น เป็นต้น

            แนวทางการนำเสนอกิจกรรมที่สอดคล้องกับรูปแบบการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวกลุ่มต่างๆนี้ สามารถนำเสนอสู่นักท่องเที่ยวกลุ่มเป้าหมายได้ตลอดทั้งปี ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้อัตราการเข้าพักนอกฤดูกาลท่องเที่ยวสูงขึ้น สามารถบรรเทาปัญหาภาวะห้องพักว่างหรือล้นตลาดในช่วงที่ไม่ใช่ฤดูกาลท่องเที่ยว รวมถึงยังนำมาซึ่งการเพิ่มรายได้สำหรับผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กได้ตลอดทั้งปีอีกด้วย

ขยายการลงทุนไปยังแหล่งท่องเที่ยวใหม่ๆที่มีคู่แข่งไม่มาก

            ผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กสามารถขยายการลงทุนธุรกิจโรงแรมไปยังแหล่งท่องเที่ยวใหม่ๆที่ยังมีคู่แข่งจำนวนไม่มาก เพื่อช่วงชิงความได้เปรียบจากการเป็นผู้ประกอบการรายแรกๆที่เข้าไปประกอบธุรกิจ และหลีกเลี่ยงภาวะการแข่งขันที่รุนแรงที่อาจนำมาสู่การตัดราคากันระหว่างผู้ประกอบการในจังหวัดที่เป็นหัวเมืองหลักและแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญได้ โดยจะเห็นได้ว่า การกระจายตัวของนักท่องเที่ยวที่ยังต้องการแสวงหาแหล่งท่องเที่ยวที่ยังมีความเป็นสงบ ใกล้ชิดกับวิถีชีวิตชุมชนและวัฒนธรรมท้องถิ่น รวมถึงสภาพแวดล้อมของแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่ยังมีความสมบูรณ์ ได้สะท้อนให้เห็นว่าประเทศไทยยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมและมีศักยภาพที่จะเติบโตขึ้นได้อีกในอนาคต ในขณะที่แหล่งท่องเที่ยวดังกล่าวยังเป็นพื้นที่ที่โรงแรมขนาดใหญ่ยังเข้ามาไม่ถึง เพราะยังขาดสาธารณูปโภครองรับอย่างครบครัน หรือไม่มีความคุ้มค่าที่จะลงทุนด้วยขนาดของตลาดที่ยังจำกัด ซึ่งเป็นโอกาสทางธุรกิจที่สำคัญของผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กในการขยายธุรกิจไปยังพื้นที่ดังกล่าวได้

           ทั้งนี้ จากการที่พนักงานผู้ให้บริการในโรงแรมขนาดกลางและเล็กยังขาดทักษะการให้ บริการ จึงมีความจำเป็นที่ผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กต้องให้ความ สำคัญกับการพัฒนาทักษะการให้บริการ สำหรับบุคลากร เพื่อยกระดับการให้บริการให้มีความเป็นมืออาชีพยิ่งขึ้น ที่จะนำมาซึ่งขีดความสามารถในการแข่งขันที่ทัดเทียมโรงแรมขนาดใหญ่ รวมถึงผู้ประกอบการธุรกิจโรงแรมขนาดกลางและเล็กยังต้องให้ความสำคัญกับการ พัฒนาทักษะทางด้านภาษาสำหรับบุคลากร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ทักษะภาษาอังกฤษ เพื่อรองรับการเติบโตของฐานนักท่องเที่ยวต่างชาติผู้มีรายได้ระดับกลางที่มี จำนวนเพิ่มสูงขึ้นอีกด้วย