บัญชีมีดีกว่าที่คิด
โดย พรรณี วรวุฒิจงสถิต
กิจการ SME โดยเฉพาะที่มีขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ส่วนใหญ่จะประสบปัญหาทางด้านการทำบัญชีและส่งผลให้มีปัญหากับสรรพากรในลำดับต่อไป ทั้งนี้เพราะหากมีการจัดทำบัญชีที่ดีมีคุณภาพแล้ว จะส่งผลให้เมื่อเจ้าหน้าที่จากกรมสรรพากรมาตรวจสอบ ก็สามารถตรวจพบหลักฐานเอกสารประกอบการลงบัญชีที่ถูกต้อง ครบถ้วน เชื่อถือได้ ประกอบกับผู้ทำบัญชีถ้ามีความรู้ด้านภาษีอากรเป็นอย่างดีด้วยแล้ว จะทำให้กิจการลดความเสียหายจากการถูกประเมินได้
ปัจจุบันกิจการ SME ขนาดเล็กถึงขนาดกลางที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะ จะต้องทำบัญชีภายใต้มาตรฐานการบัญชีที่เรียกว่า “มาตรฐานการรายงานทางการเงินสำหรับกิจการที่ไม่มีส่วนได้เสียสาธารณะ” (Non-Publicly Accountable Entities-NPAEs) หรือที่เราเรียกกันติดปากว่ามาตรฐานบัญชี NPAEs ซึ่งเป็นข้อกำหนดของกฎหมายการทำบัญชีที่กิจการต้องปฏิบัติตาม
มาตรฐานบัญชี NPAEs กำหนดให้กิจการต้องจัดทำงบการเงินที่ได้มาจากการจดบันทึกบัญชีที่เป็นไปตามมาตรฐานที่กฎหมายกำหนด ซึ่งผู้ประกอบการที่ไม่ใช่นักบัญชี ก็สามารถทำความเข้าใจหลักการได้ง่ายๆ เพราะมาตรฐานบัญชี NPAEs ไม่ยุ่งยากอย่างที่คิด เนื่องจากมาตรฐานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมสนับสนุนการทำบัญชีสำหรับกิจการขนาดเล็กถึงขนาดกลางอยู่แล้ว เพียงแต่กิจการจำเป็นต้องจ้างนักบัญชีที่มีความรู้มาทำบัญชีให้ถูกต้องเท่านั้นเอง
การจัดทำบัญชีที่ดีจะมีประโยชน์กับเจ้าของกิจการมากมายหลายประการ ได้แก่
ประการที่ 1 บัญชีสามารถแสดงให้เห็นถึงต้นทุนของสินค้า ทั้งต้นทุนในการผลิต ต้นทุนในการขาย ทำให้สามารถวางแผนจัดการเรื่องการตั้งราคาขาย การพิจารณาว่าจะขายสินค้าชนิดไหนที่จะให้กำไรที่มากกว่า ซึ่งจะส่งผลให้กิจการสามารถทำกำไรได้ตามเป้าหมาย มีความสามารถในการแข่งขันได้
ประการที่ 2 การมีการจัดการบัญชีที่ดีจะรวมถึงการให้มีระบบการควบคุมภายในที่ดีด้วย นั่นหมายความว่า ระบบการทำงานทุกเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขาย การรับเงิน การจ่ายเงิน คลังสินค้า ลูกหนี้ เจ้าหนี้ ที่ดินอาคารอุปกรณ์ และกระบวนการของกิจกรรมอื่นๆ ล้วนต้องมีระบบการควบคุมเป็นเบื้องต้น ซึ่งเป็นระบบการควบคุมเท่าที่จำเป็นและสมควร ที่ไม่ก่อให้เกิดภาระค่าใช้จ่ายที่อาจไม่คุ้มกับการควบคุม นั่นหมายความว่าระบบการจัดการบัญชีที่ดีจะช่วยลดความสูญเสีย ช่วยให้เกิดการประหยัด ช่วยให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพได้ประสิทธิผล ช่วยให้มีระเบียบในเรื่องต่างๆ มีการทำงานที่เป็นระบบระเบียบ ช่วยให้มีข้อมูลที่นำมาใช้เพื่อการตัดสินใจในเรื่องต่างๆ ได้เป็นอย่างดี สู้กับคู่แข่งขันได้ทันเวลา
ประการที่ 3 งบการเงินที่ได้มาจากการที่มีการจัดการบัญชีที่ดี จะส่งผลให้ผู้ใช้งบเกิดความเชื่อถือต่อฐานะการเงิน และผลการดำเนินงานของกิจการ กรณีนี้เป็นประเด็นที่สำคัญมากต่อกิจการ SME เป็นต้นว่า ในกรณีการขอสินเชื่อจาก สถาบันการเงินก็ต้องใช้งบการเงินมาเพื่อประกอบการพิจารณา หากงบการเงินเป็นที่น่าเชื่อถือก็จะเป็นปัจจัยหนึ่งให้เข้าถึงสินเชื่อได้ง่ายขึ้น ทำให้เกิดสภาพคล่องและสามารถขยายกิจการได้ นอกจากนี้ผู้ใช้งบคนอื่นๆ ก็ให้ความเชื่อมั่นในกิจการมากขึ้น
ประการที่ 4 ในการเสียภาษีเงินได้ของกิจการ กรมสรรพากรก็ใช้งบการเงินและเอกสารหลักฐานทางบัญชีเป็นข้อมูลเบื้องต้นในการประเมินผลการดำเนินงานของกิจการ และเนื่องจากกฎเกณฑ์ทางบัญชีกับภาษีไม่เหมือนกัน ทำให้ต้องมีการปรับปรุงกำไรทางบัญชีให้เป็นกำไรทางภาษีเพื่อการเสียภาษีให้ถูกต้อง ซึ่งการปรับปรุงนั้นต้องอ้างอิงถึงการบันทึกและเอกสารหลักฐานทางบัญชีประกอบกับหลักฐานทางภาษี ซึ่งตรงนี้ก็ต้องมีความเข้าใจในข้อแตกต่างเพื่อทำให้การปรับปรุงถูกต้อง ทำให้เสียภาษีได้ถูกต้อง ทำให้ลดการถูกปรับในเรื่องของภาษีเงินได้ ซึ่งแน่นอนว่าจะทำให้ต้นทุนภาษีถูกลง ทำให้ได้เปรียบในด้านต้นทุนเพื่อการแข่งขัน
นอกจากนี้ยังมีประโยชน์อีกมากมายที่บัญชีช่วยตอบโจทย์ได้ ที่ยกตัวอย่างข้างต้นเป็นเพียงประเด็นหลักๆ ที่กิจการส่วนใหญ่ให้ความสำคัญและสนใจ อย่างไรก็ตามในเบื้องต้นกิจการต้องให้มีการจัดการเพื่อการทำบัญชีที่ดี ท่านจะเห็นได้ว่า การทำบัญชีที่ดีช่วยให้รู้ต้นทุนที่แท้จริงของกิจการมากที่สุด จะทำให้กิจการสามารถจัดการเพื่อให้เกิดกำไรตามเป้าหมายที่ต้องการได้ดีที่สุด
สุดท้ายนี้ต้องถามท่านผู้อ่านว่า ท่านได้มีการจัดให้มีการทำบัญชีที่ดีแล้วหรือยัง ท่านให้ความสำคัญของการทำบัญชีขนาดไหน อย่าลืมว่าเมื่อก้าวเข้าสู่ AEC ท่านต้องปรับตัวหลายเรื่อง และเรื่องที่สำคัญที่สุดในหลายๆ เรื่องที่ต้องปรับตัวนั้นก็คือเรื่องการจัดให้มีการทำบัญชีที่ดีค่ะ
