หมดยุคกระดาษแล้ว จริงไหม?
ธุรกิจที่ล้มหายตายจากไปพร้อมกาลเวลา ด้วยยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไป หนึ่งในนั้นหนีไม่พ้น “สิ่งพิมพ์” ที่ถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยี และเทรนด์พฤติกรรมผู้บริโภค ที่เสพติดความสะดวก จนเรียกได้ว่าผู้บริโภคจะยอมจ่าย…อะไรก็ตามที่ทำให้ชีวิตง่ายขึ้น เมื่อตัวหนังสือถูกถ่ายทอดลงบนโลกออนไลน์ และอ่านเมื่อไหร่ก็ได้ที่ต้องการ นั่นคือหนึ่งในความสะดวกสบายที่กลายเป็นความเคยชิน จนในที่สุดธุรกิจร้านหนังสือส่วนใหญ่ก็ตกม้าตาย แบกต้นทุนที่นับวันจะสูงขึ้นสวนทางยอดขายที่ลดลงไม่ไหว และยอมตัดใจร่ำลาไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ อาทิ ร้านดวงกมล ร้านดอกหญ้า (สยามสแควร์) หมึกจีน เป็นต้น
จากข้อมูลของ สมาคมผู้จัดพิมพ์และจำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย ได้ระบุถึงภาพรวมของร้านหนังสือ ในปี 2560 ที่ผ่านมา พบว่า จำนวนร้าน Book Store หรือธุรกิจร้านหนังสือมีจำนวนลดลง อีกทั้งมีการปรับลดพื้นที่ มีการเพิ่มความเข้มข้นในการเลือกหนังสือเข้าร้านและเพิ่มหมวดสินค้าที่ไม่ใช่หนังสือ (Non Book) เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังมีค่าเฉลี่ยต่อใบเสร็จลดลง จากเดิมซื้อครั้งละหลายเล่ม ปัจจุบันมีการคัดเลือกและใช้การตัดสินใจในการซื้อมากขึ้น
ล่าสุด ร้านหนังสือสุดฮิปขวัญใจนักเรียนอย่าง แพร่พิทยา เป็นอีกหนึ่งร้านที่ใกล้จะปิดตำนานลงในเดือนพฤศจิกายนนี้ ซึ่งหากย้อนไปเมื่อ 65 ปีก่อน ย่านการค้าวังบูรพา ขณะนั้นเพิ่งถูกพัฒนาขึ้นเป็นศูนย์การค้าที่รวบรวมเอาร้านค้าทันสมัยมารวมไว้ด้วยกัน
คุณจิตต์ แพร่พานิช เปิดกิจการร้านหนังสือ แพร่พิทยา และจดทะเบียนพาณิชย์เป็นห้างหุ้นส่วนจำกัด ในวันที่ 30 กรกฎาคม 2496 โดยเริ่มจากการขายหนังสือพิมพ์ ขายทอฟฟี่หน้าโรงหนัง จนได้เซ้งร้านเล็กๆ แถวหน้าโรงหนังโอเดียน นอกจากขายหนังสือพิมพ์ ยังซื้อหนังสือเก่าจากเรือที่มาเทียบท่า ส่วนใหญ่เป็นหนังสือฝรั่งที่ข้าราชการและเจ้านายส่วนใหญ่ที่จบจากต่างประเทศหาซื้ออ่าน
เมื่อเปิดกิจการแล้วแพร่พิทยายังคงขายหนังสือพิมพ์ทุกหัว โดยสมัยก่อนเวลารับหนังสือพิมพ์มาขาย ต้องเดินทางไปรับมาจากโรงพิมพ์ด้วยตัวเอง อย่างกลุ่มโรงพิมพ์ประชาช่างที่ออกหนังสือพิมพ์ เดลิเมล์ บางกอกเดลิเมล์ ก่อนที่จะมาเป็นเดลินิวส์ในปัจจุบัน
ความหมายของชื่อร้าน แพร่พิทยา หมายถึง กระจายความรู้ ซึ่งหนังสือที่ตีพิมพ์มีความหลากหลาย โดยเฉพาะพจนานุกรมที่นอกจากจะมีหลายภาษา ไม่ว่าจะเป็นพจนานุกรม ไทย-อังกฤษ ไทย-ฝรั่งเศส ไทย-อิตาลี ฯลฯ มุมมองในการเลือกทำหนังสือของสำนักพิมพ์ ไม่เพียงพิจารณาจากประโยชน์ที่ผู้อ่านได้รับเท่านั้น ยังมีความคิดในการออกแบบรูปเล่มให้เหมาะสมกับหนังสือแต่ละเรื่องอีกด้วย
จนกว่าจะพบกันใหม่
ร้านแพร่พิทยาที่วังบูรพา ซึ่งเป็นร้านแรกและต้องปิดตัวลง โดยจะเปิดวันสุดท้ายวันที่ 30 พฤศจิกายน แต่แพร่พิทยายังมีสาขาสุดท้ายที่สุทธิสาร ตั้งอยู่ภายในซอยถนอมจิตร ถนนสุทธิสารวินิจฉัย ซึ่งใช้เป็นสถานที่ตั้งหลัก ก่อนที่จะปรับเปลี่ยนธุรกิจให้ดำรงอยู่ได้ต่อไป
ขอบคุณที่มา :
