การจัดตั้งธุรกิจสำหรับผู้ประกอบการ SME นั้นมีอยู่หลากหลายรูปแบบ ซึ่งล้วนมีข้อดี-ข้อเสียที่แตกต่างกันออกไป ไม่มีรูปแบบไหนดีที่สุด แต่ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของกิจการนั้น ๆ โดยดูจากเรื่อง ธุรกิจที่ทำ, แนวทางการบริหาร, เงินทุน และทรัพยากรที่มี

ดังนั้น การเลือกจัดตั้งธุรกิจผู้ประกอบการต้องวิเคราะห์การเปิดกิจการให้ชัดเจนว่ามีแผนงานการบริหารอย่างไร และเลือกจัดตั้งธุรกิจให้มีความสอดคล้องกับเป้าหมายที่วางไว้

ดังนั้น ในบทความนี้เราจะมาดูข้อดี-ข้อเสียในการจัดตั้งธุรกิจในแต่ละรูปแบบ เพื่อที่จะให้ผู้ประกอบการได้เปรียบเทียบ ก่อนที่จะตัดสินใจเลือกรูปแบบการจัดตั้งธุรกิจ

กิจการคนเดียว

ข้อดี

• จัดตั้งง่าย ใช้เงินน้อย
• เจ้าของกิจการมีอำนาจตัดสินใจโดยตรง
• กำไรอยู่ที่เจ้าของทั้งหมด
• ข้อบังคับกฎหมายน้อย
• เลิกกิจการง่าย

ข้อเสีย

• เงินทุนมีจำกัด
• หากมีหนี้สิน เจ้าของกิจการรับผิดชอบเพียงคนเดียว
• เสียประโยชน์ด้านภาษี เนื่องจากรายได้จะต้องรวมคำนวณเพื่อเสียภาษี
• ระดมทุนได้ยาก
• กิจการมีอายุจำกัด โดยจะคงอยู่เมื่อเจ้าของมีชีวิตอยู่

ห้างหุ้นส่วนสามัญ หรือห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน

ข้อดี

• มีแหล่งเงินทุนมากกว่ากิจการคนเดียว
• ความเสี่ยงน้อย เพราะมีผู้มาร่วมบริหารความเสี่ยง
• จัดตั้งง่าย เลิกกิจการง่าย

ข้อเสีย

• ระดมทุนได้เฉพาะผู้ถือหุ้นส่วน
• มีอายุจำกัด หากหุ้นส่วนถอนตัว หรือเสียชีวิตลง
• เสียภาษีซ้ำซ้อน นอกจากจะต้องเสียภาษีบุคคลธรรมดาแล้ว ห้างฯ ยังต้องแบ่งกำไรให้กับหุ้นส่วนแล้วนำไปเสียภาษีบุคคลธรรมดาอีกต่อหนึ่ง
• หุ้นส่วนต้องรับผิดชอบหนี้สินของห้างฯ อย่างไม่จำกัด

ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล

ข้อดี

• มีแหล่งเงินทุนมากกว่าเจ้าของกิจการคนเดียว
• ความเสี่ยงน้อย เพราะมีผู้ร่วมเฉลี่ยความเสี่ยง
• จัดตั้งง่าย เลิกกิจการง่าย
• มีความน่าเชื่อถือกว่าห้างหุ้นส่วนสามัญ
• ได้ประโยชน์ทางภาษีมากกว่าห้างหุ้นส่วนสามัญ

ข้อเสีย

• ผู้ถือหุ้นต้องรับภาระหนี้สินของห้างฯ อย่างไม่จำกัด
• มีอายุจำกัด ความเป็นห้างสิ้นสุดลงเมื่อหุ้นส่วนถอนตัว หรือเสียชีวิต

ห้างหุ้นส่วนจำกัด

ข้อดี

• ผู้ลงทุนที่เป็นหุ้นส่วนประเภทจำกัดความรับผิดชอบมีความเสี่ยงต่ำ ไม่ต้องรับผิดชอบมากกว่าส่วนที่ตนลงทุน
• มีแหล่งเงินทุนมากกว่าเจ้าของคนเดียว
• จัดตั้งง่าย เลิกกิจการง่าย
• ได้ประโยชน์ทางภาษีมากกว่าห้างหุ้นส่วนสามัญ เนื่องจากการเสียภาษีนิติบุคคลสามารถหักค่าใช้จ่าย
• มีความเสี่ยงน้อยลง เพราะมีผู้ร่วมบริหารเสี่ยง

ข้อเสีย

• ขั้นตอนการจัดตั้งยุ่งยาก
• มีค่าใช้จ่ายการบริหารงานสูง
• ยกเลิกกิจการได้ยาก เพราะต้องมีการชำระบัญชี และจัดการให้ถูกต้องตามกฎหมาย
• ต้องทำบัญชี และจัดส่งงบดุล

บริษัทจำกัด

ข้อดี

• มีความน่าเชื่อถือ
• ผู้ถือหุ้นไม่จำเป็นต้องบริหารเอง
• ระดมเงินทุนได้มาก
• ผู้ถือหุ้นมีความรับผิดชอบในหนี้สินของกิจการเพียงมูลค่าที่ตนยังค้างชำระเท่านั้น เจ้าหนี้ไม่สามารถยึดทรัพย์ส่วนตัวของผู้ถือหุ้นได้
• ขาย หรือโอนหุ้นให้กับผู้อื่นได้
• บริษัทยังดำเนินกิจการต่อไปได้ แม้ผู้ถือหุ้นจะเสียชีวิตหรือล้มละลาย

ข้อเสีย

• ขั้นตอนจัดตั้งยุ่งยาก
• ค่าใช้จ่ายบริหารสูง
• ยกเลิกกิจการได้ยากต้องมีการชำระบัญชี และจัดการให้ถูกต้องตามกฎหมาย
• ต้องจัดทำบัญชี จัดส่งงบดุล

ที่มา: กรมพัฒนาธุรกิจการค้า

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

• เผยรายละเอียดการจัดตั้งธุรกิจ จดแบบไหนเหมาะสมกับ SME มากที่สุด