กรณีศึกษาเมื่อ แจ๊ค หม่า วิจารณ์รัฐบาลจีนจนถูกแบนในที่สุด


คำถามที่ว่า แจ๊ค หม่า หายไปไหน? ยังคงเป็นเรื่องที่หลายคนยังต้องการคำตอบ หลังจากเจ้าตัวปรากฏบนพื้นที่สาธารณะเมื่อ 2 เดือนที่แล้ว โดยขึ้นกล่าวสุนทรพจน์ที่เซี่ยงไฮ้ เรียกร้องให้มีการปฏิรูปเศรษฐกิจในจีน

ประเด็นที่ตั้งข้อสงสัยจากการหายตัวไปของแจ๊ค หม่า ผู้ก่อตั้งอาลีบาบา หนีไม่พ้นความขัดแย้งกับรัฐบาลจีน เพราะหลังจากมีการกล่าวสุนทรพจน์วันนั้นออกไปก็ไม่มีใครได้เห็นหน้าแจ๊ค หม่า อีกเลย รวมถึงบริษัท Ant Group ถูกระงับไม่ให้ IPO ในตลาด ซึ่งมองกันว่าแจ๊ค หม่า ถูกสั่งสอนจากรัฐบาลจีน

ดูเหมือนว่าเรื่องนี้จะไม่จบง่าย ๆ หลังมีรายงานว่ารัฐบาลจีนมีการสั่งให้สื่อในประเทศหยุดเสนอข่าวเกี่ยวกับการสอบสวนอาลีบาบา หากใครต้องการนำเสนอข่าวในประเด็นนี้ต้องได้รับการอนุญาตก่อนจะเผยแพร่ ซึ่งเรื่องนี้ได้กลายเป็นประเด็นที่มีความอ่อนไหวทางการเมืองไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว อย่างไรก็ตาม มีการตั้งข้อสังเกตุว่าคำสั่งที่ออกมาจากรัฐบาลจีนในครั้งนี้ดูเหมือนว่าจะไม่ค่อยปกติสักเท่าไหร่ โดยมีการนำเรื่องการเมืองในอดีตเข้ามาเกี่ยวข้อง

สำหรับจีนเป็นประเทศที่มีความเข้มงวดเรื่องการนำเสนอข่าว ที่ผ่านมาเราจะเห็นการปิดกั้นการเข้าถึงสื่อสังคมออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็น Google, Facebook และ Twitter โดยเฉพาะเนื้อหาที่มีความอ่อนไหวทางการเมือง ดูได้จากเหตุการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ที่แพลตฟอร์มสังคมออนไลน์กลายเป็นที่วิพากษ์วิจาร์ณการทำงานของรัฐบาล เช่นเดียวกับเหตุการณ์ความไม่สงบในฮ่องกงก็มีจุดเริ่มต้นมาจากการใช้สื่อสังคมออนไลน์

ทั้งนี้ มีการวิเคราะห์กันว่า แจ๊ค หม่า ไม่ได้หายหน้าหายตาไปไหน เพียงแค่ถูกคำสั่งจากรัฐบาลจีนให้อยู่ในที่พักอาศัย และห้ามออกสื่อตามระยะเวลาของคำสั่งที่กำหนด

ที่มา: bloomberg