ไขปม! ผลข้างเคียงวัคซีนโควิด-19 อันตรายแค่ไหน?

อัปเดตวัคซีนโควิด-19 ยอดติดเชื้อทั่วโลกยังพุ่ง แม้ฉีดแล้วกว่า 42 ล้านโดส ผงะ! สงสัยผลข้างเคียงไฟเซอร์ คนชราดับ 24 รายที่นอร์เวย์ ผู้เชียวชาญชี้ อย่าวิตกเกิดขึ้นได้ รอผลการศึกษาแบบละเอียด

เป็นที่พูดถึงอย่างมากในรอบสัปดาห์สำหรับเรื่องวัคซีนโควิด-19 ที่เป็นความหลักของมนุษยชาติ ณ เวลานี้ หลังจากตั้งแต่ช่วงปลายปีที่ผ่านมาต่อเนื่องมาถึงกลางเดือนมกราคม เริ่มดำเนินการฉีดให้แก่ประชาชนไปแล้วกว่า 42.2 ล้านโดส ใน 51 ประเทศทั่วโลก เฉลี่ยเพิ่มขึ้นวันละ 2.43 ล้าน โดยล่าสุดคนอเมริกันได้รับมากที่สุดอยู่ที่ประมาณ 14.3 ล้านโดส

ยอดติดเชื้อทั่วโลกยังพุ่ง แม้ได้รับวัคซีน ผงะ! ผลข้างเคียงไฟเซอร์

แม้วัคซีนจะเริ่มเข้าถึงประชาชนอย่างต่อเนื่อง แต่ภาพรวมยังไม่เห็นผลบวกกับสถานการณ์ของโรค เพราะจำนวนผู้ติดเชื้อทั่วโลกยังคงเพิ่มขึ้นเช่นเดิม รายงานล่าสุดสูงราว 5 แสนคนต่อวัน รวมยอดทั้งหมดใกล้แตะ 100 ร้อยล้านคนเข้าไปทุกที

ขณที่ประเทศนอร์เวย์มีรายงานข่าวที่น่าตกใจ โดยองค์การยานอร์เวย์ Norwegian Medicines Agency (NoMA) ออกแถลงการณ์ว่า ผลข้างเคียงจากวัคซีนโควิด-19 โดสแรก ที่พัฒนาโดยบริษัท ไฟเซอร์ และไบโอเอ็นเทค อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้มีผู้เสียชีวิตมากถึง 23 รายในกลุ่มผู้ป่วยสูงวัยที่มีสุขภาพอ่อนแอในบ้านพักคนชราของนอร์เวย์

ส่วนฝั่งเอเชีย กระทรวงสาธารณสุขของอินเดียรายงานการตรวจพบอาการข้างเคียงหลังจากรับการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค (AEFIs) ในประชาชนรวม 447 ราย ที่เข้ารับการฉีดวัคซีนโควิด-19 ในช่วงวันที่ 16-17 ม.ค.64 ซึ่งในจำนวนนี้จำเป็นต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล 3 ราย

หมอชี้ อย่าวิตกผลข้างเคียงเกิดได้ รอผลการศึกษาแบบละเอียด

แน่นอนว่าจากรายงานข่าวดังกล่าวได้สร้างความวิตกกังวลต่อประชาชนเป็นอย่างมาก โดยผู้เชี่ยวชาญด้านวัคซีนของไทย นายแพทย์ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระบุว่า อาการไม่พึงประสงค์ อาการแทรกซ้อน การตาย ในผู้สูงอายุ หลังให้วัคซีนในประเทศนอร์เวย์ ทำให้เกิดวิตกกังวล ต่อกระบวนการให้วัคซีน

โดยอาการไม่พึงประสงค์หลังให้วัคซีนไม่จำเป็นต้องเกิดจากวัคซีน หรือแพ้วัคซีน ซึ่งต้องมีการตรวจสอบอย่างละเอียด การศึกษาวัคซีนใหม่ ถึงแม้ว่าจะผ่านระยะที่ 3 แล้ว จะต้องตามอาการไม่พึงประสงค์หลังนำไปใช้ ต่อไปอีกอย่างน้อย 2 ปี อย่างเช่นในนอร์เวย์

หมอยงระบุอีกว่า เมื่อฉีดวัคซีนแล้วมีการตาย ถือเป็นเรื่องใหญ่มาก เช่นกรณีเคยมีอาสาสมัครฉีดวัคซีนแล้วอีก 2 วันเสียชีวิต ซึ่งถูกยิงตาย ก็จะต้องหาสาเหตุว่าวัคซีนที่ฉีดอาจจะทำให้เกิดความก้าวร้าว ที่อาจจะเป็นส่วนหนึ่งของการถูกยิงก็ได้ และเช่นเดียวกัน เคยมีผู้ป่วยหลังฉีดวัคซีนเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางรถยนต์ ก็ต้องดูในรายละเอียด เพราะวัคซีนอาจจะทำให้อาการง่วงซึมแล้ะเป็นสาเหตุของอุบัติเหตุ

สำหรับการเสียชีวิตของผู้สูงอายุในนอร์เวย์ หมอยงอธิบายว่าผู้สูงอายุส่วนใหญ่ อายุมากกว่า 80 ปี อยู่ในสถานดูแลผู้สูงอายุส่วนมากจะมีโรคประจำตัว ในภาวะปกติก็มีการเสียชีวิตอยู่ประจำอยู่แล้ว แต่เมื่อเกิดขึ้นหลังการให้วัคซีนก็ต้องพิสูจน์ว่าสาเหตุการเสียชีวิตมาจากวัคซีนหรือไม่ หรือจากโรคชรา โรคประจำตัว

อย่างไรก็ตาม การเสียชีวิตดังกล่าว ก็ไม่ได้ทำให้ประเทศไหนหยุดการฉีดวัคซีน ไฟเซอร์ เนื่องจากอาการไม่พึงประสงค์อาจเกิดขึ้นได้ แม้ว่าโอกาสที่จะเกิดเป็นหนึ่งในล้าน

วัคซีนหรือยาใดๆ ล้วนมีความเสี่ยง

ด้าน รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ระบุว่า การเสียชีวิตของผู้สูงอายุหลายสิบคนในนอร์เวย์นั้น ยังไม่ได้มีข้อสรุปใด ๆ ว่ามาจากวัคซีนโดยตรง

องค์การยานอร์เวย์ NoMA ยังยืนยันว่าตัวเลขสถิติของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์นั้นก็ไม่ได้สูงเกินกว่าที่ควรจะเป็น แปลได้ว่าวัคซีนหรือยาใดๆ ล้วนมีความเสี่ยงที่จะเกิดอาการแพ้หรือผลไม่พึงประสงค์ได้ตั้งแต่น้อยไปจนถึงรุนแรง

ผู้สูงอายุมากๆ หากสุขภาพไม่ดี หรือมีโรคประจำตัวที่หนักอยู่แล้ว หากรับยาหรือวัคซีนใดๆ ก็อาจเกิดผลข้างเคียงได้ เช่น ไข้ คลื่นไส้อาเจียน หรือท้องเสีย แม้จะอาการเล็กน้อยดังกล่าว แต่หากสถานะสุขภาพไม่ดีมากๆ ก็อาจทำให้แย่หรือเสียชีวิตได้เช่นกัน

ซึ่งสถิติการเสียชีวิตของผู้สูงอายุในสถานดูแลผู้สูงอายุของที่นี่โดยปกติจะประมาณ 400 คนต่อสัปดาห์ อย่างไรก็ตาม ต้องรอให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสืบค้นข้อมูลเชิงลึกก่อนจะสรุปมาอีกครั้ง

ชาวฟลอริดาครึ่งแสน ตกค้างวัคซีนโดสสอง ผู้เชี่ยวชาญ ย้ำ อย่ากลัวผลข้างเคียง

ปิดท้ายที่สื่อดังจากประเทศอังกฤษ Dailymail รายงานว่า ที่รัฐฟลอริดา สหรัฐอเมริกา มีประชาชนเกือบ 50,000 คน ตกค้าง และเกินกำหนดเวลาสำหรับการรับวัคซีนในในโดสที่สอง ซึ่งตามหลักการแล้วต้องฉีดกระตุ้นอีกครั้งในระยะเวลาห่างกัน 3-4 สัปดาห์หลังจากโดสแรก โดยกรมอนามัยของฟลอริดายังไม่มีการออกมาแถลงถึงรายละเอียดของปัญหา

นอกจากนี้ ในหมู่ผู้สูงอายุของรัฐฟลอริดามีความกังวลในเรื่องผลข้างเคียงจากวัคซีน เนื่องจากมีการเปิดเผยข้อมูลการทดลองทางคลินิกพบว่าอาสาสมัครจำนวนมากที่ได้รับยาครั้งที่สองมีผลข้างเคียงที่แย่กว่าครั้งแรก เช่น มีไข้ ปวดศีรษะ อ่อนเพลียหนาวสั่น และหายใจถี่

ขณะที่ผู้เชี่ยวชาญระบุว่า อาการเหล่านั้นเป็นสัญญาณว่าวัคซีนกำลังทำงาน และระบบภูมิคุ้มกันกำลังมีการตอบสนอง ทางออกเรื่องนี้คือการให้ความรู้แก่ประชาชนทั่วไปว่าโควิด-19 นั้นเลวร้ายยิ่งกว่า ส่วนผลข้างเคียงและอาการต่างๆ เช่นปวดศีรษะ หรือมีไข้นั้นบรรเทาได้ด้วยยาแก้ปวด