ไอเทมเด็ด! คลายล็อกโควิด-19 “วัคซีนพาสปอร์ต” ต้องมี ยุค New Normal

โควิด-19 ยังอยู่ แต่ชีวิตต้องไปต่อ! ของต้องมียุค New Normal “วัคซีนพาสปอร์ต” ตัวช่วยสำคัญก่อนโลกมีภูมิคุ้มกัน! คอนเสิร์ต กีฬา ท่องเที่ยวระหว่างประเทศกำลังจะกลับมา

จากสถานการณ์แพร่ระบาดของวัคซีนโควิด-19 ส่งผลกระทบไปทุกภาคส่วน ทั้งเศรษฐกิจ สังคม โดยเฉพาะการใช้ชีวิตประจำวัน ในขณะที่ “วัคซีน” ซึ่งเป็นความหวังหลักในการแก้ปัญก็มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จำนวนผู้คนที่ได้รับการฉีดเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่คงต้องใช้เวลาอีกสักระยะกว่าภูมิกันหมู่จะเกิดขึ้น รวมถึงประสิทธิภาพของวัคซีนที่ยังไม่แน่ชัดว่าได้ผลดีแค่ไหน ทำให้มีการคาดการณ์ว่าเรายังคงต้องอยู่กับโควิด-19 ไปอีกนานพอสมควร

ระหว่างที่ผู้คนเริ่มมีภูมิคุ้มกันมากขึ้นจากการทยอยฉีดวัคซีน มีแนวคิดหนึ่งเกิดขึ้นมาเพื่อสนับสนุนให้การใช้ชีวิตได้ใกล้เคียงกับปกติมากยิ่งขึ้น นั่นคือการสร้างข้อมูลเป็นหลักประกัน หรือการรับรองทางสุขภาพว่าตัวเรา หรือคนคนนี้ มีสุขภาพดี ปลอดภัยจากโควิด-19 หรือยืนยันว่ามีความเสี่ยงน้อยเนื่องจากได้รับวัคซีนแล้ว เพื่อสะดวกในการทำกิจกรรมต่างๆ เช่นไปชมคอนเสิร์ต เข้าดูกีฬา หรือเดินทางข้ามประเทศเพื่อทำธุรกิจและท่องเที่ยว

“วัคซีนพาสปอร์ต” คืออะไร?

แนวคิดดังกล่าวก็คือ “วัคซีนพาสปอร์ต” (Vaccine passports) ริเริ่มมาจากโครงการ Common Trust Network ที่ดำเนินงานโดย The Commons Project ซึ่งเป็นองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไรในเจนีวา และ World Economic Forum พร้อมร่วมมือกับสายการบินหลายแห่ง อาทิ Cathay Pacific, JetBlue, Lufthansa, Swiss Airlines, United Airlines และ Virgin Atlantic รวมถึงระบบสุขภาพหลายร้อยระบบทั่วสหรัฐอเมริกา

โครงการ Common Trust Network ได้พัฒนาแอปพลิเคชัน “CommonPass” ขึ้นมาเพื่อให้ผู้ใช้ได้อัปโหลดข้อมูลทางการแพทย์ อาทิ ผลการทดสอบโควิด-19 หรือหลักฐานว่าได้ฉีดวัคซีนโควิด-19 แล้ว เพื่อสร้างเป็นใบรับรองในรูปแบบคิวอาร์โคด เป็นเอกสารดิจิทัลที่จะนำไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่ในการทำกิจกรรม หรือเดินทางไปยังที่ต่างๆ ได้

ทำไมเราถึงต้องใช้? “วัคซีนหนังสือเดินทาง”

จนถึงขณะนี้รัฐบาลในหลายประเทศ และนักพัฒนาทั่วโลกกำลังเร่งศึกษาการใช้ “วัคซีนพาสปอร์ต” อย่างจริงจัง เนื่องจากมองว่าจะเป็นตัวช่วยสำคัญในการได้กลับมาใช้ชีวิตแบบใกล้เคียงปกติที่สุด นอกจากนี้ยังเป็นความหวังในการกระตุ้นระบบเศรษฐกิจให้กลับมาหมุนเวียนได้อีกครั้ง

สอดคล้องกับกิจกรรมสาธารณะต่าง ๆ ทั่วโลกที่เริ่มกลับจัดกันอีกครั้ง และมีหลายแห่งที่จะอนุญาตให้เฉพาะผู้ที่ได้รับการฉีดวัคซีนเท่านั้น เช่นการแข่งขัน Super Bowl LV ที่กำลังจะมาถึงในฟลอริดา สหรัฐฯ ซึ่งล่าสุดมีองค์กรด้านการจัดการสถานที่จัดคอนเสิร์ตและกีฬา รวมทั้งหน่วยงานด้านการท่องเที่ยว ต่างแสดงความจำนงเพื่อขอการสนับสนุนทางเทคนิคในการใช้โซลูชันนี้เพื่อไปปรับใช้กับงานของตนเองเป็นจำนวนมาก

ท่องเที่ยวจะกลับมาได้ก่อนกำหนด?

สำหรับภาคการท่องเที่ยวระหว่างประเทศ “วัคซีนพาสปอร์ต” จะเป็นตัวช่วยที่สำคัญ เนื่องจากการเดินทางไปต่างประเทศรัฐบาลและหน่วยงานด้านสุขภาพของปลายจะต้องทราบว่าเราได้รับการฉีดวัคซีนหรือได้รับการตรวจว่าปลอดภัยจากโควิด-19 หรือไม่ Zurab Pololikashvili เลขาธิการองค์การการท่องเที่ยวโลก สหประชาชาติ กล่าวว่าหนังสือเดินทางประเภทนี้ จะเป็นตัวชี้วัดสำคัญต่อการเริ่มต้นใหม่ของทัวร์ข้ามชาติ

“องค์ประกอบสำคัญสำหรับการเริ่มต้นการท่องเที่ยวคือความสอดคล้องกันของระเบียบปฏิบัติเกี่ยวกับการเดินทางระหว่างประเทศ หลักฐานการฉีดวัคซีน หรือ “หนังสือเดินทางสุขภาพ” จะเป็นสิ่งยืนยันหรือใบผ่านทางโดยไม่ต้องกักกันตัวเมื่อเดินทางมาถึงประเทศที่เราจะเข้าไปท่องเที่ยว” เลขาฯ องค์การท่องเที่ยวโลก กล่าว

ข้อจำกัดเรื่องเข้าถึงสิทธิด้านสุขภาพส่วนบุคคล

อย่างไรก็ตาม ในการจัดการเรื่อง “วัคซีนพาสปอร์ต” ก็ไม่เรื่องง่ายนัก เริ่มจากการที่ต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนทั้งในประเทศ และต่างประเทศทั่วโลก อีกทั้งการถ่ายโอนข้อมูลด้านสุขของประชาชนสู่ระบบดิจิทัลนั้นมีรายละเอียดที่ยุ่งยาก หลายฝ่ายเกิดความกังวลเรื่องรายละเอียดทางการแพทย์และสุขภาพส่วนบุคคลเมื่อมีการเข้าถึงข้อมูล นอกจากนี้ยังรวมถึงมาตรฐานที่รับรองการฉีดวัคซีน และปัจจัยบ่งชี้ที่จะเชื่อได้ว่าบุคคลนี้ผ่านการตรวจโควิด-19 แล้วมีผลเป็นลบจริง

“ไทย” รัฐบาลต้องชัดเจน-เลือกแนวทางที่เหมาะสม

แม้จะมีช่องโหว่อยู่พอสมควร แต่เชื่อว่าอีกไม่นาน “วัคซีนพาสปอร์ต” จะถูกนำใช้อย่างกว้างขวาง โดยเริ่มจากภายในประเทศ เช่น สหรัฐฯ และพื้นที่อื่น ๆ ของยุโรป ขณะที่เอเชียอย่างญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ที่ปัจจุบันภาคการท่องเที่ยวถือเป็นส่วนสำคัญในระบบเศรษฐกิจประเทศ ก็ได้ขยับในเรื่องนี้แล้ว

ส่วนของไทยเรา แม้จะยังไม่มีการพูดถึงมากนัก แต่ด้วยการท่องเที่ยวที่เป็นเศรษฐกิจหลัก โดยเฉพาะจากนักเดินทางต่างประเทศ ซึ่งก่อนหน้านี้รัฐบาลและภาคส่วนที่เกี่ยวข้องพยายามหามาตรการฟื้นฟู เช่น ทราเวลบับเบิล แต่ก็ต้องชะงักลงหลังมีการระบาดระลอกใหม่

ล่าสุด “วัคซีนพาสปอร์ต” ได้มีการพูดคุยและพิจารณาแล้วใน ศบค.ชุดเล็ก แม้ขณะนี้ในประเทศยังไม่เริ่มการฉีดวัคซีน แต่ทั่วโลกมีประชากรฉีดไปแล้วหลายสิบล้านคน ซึ่งหมายความว่าจะมีนักท่องเที่ยวจากต่างประเทศที่พร้อมจะมาเยือนสยามเมืองยิ้มอีกครั้งจำนวนมากในเร็วๆ นี้

ดังนั้น รัฐบาลควรต้อง “ทำงานแข่งกับเวลา” คิดและวางแผนในเรื่องนี้ให้ชัดเจนและมีความเหมาะสมโดยเร็วที่สุด เปิดทางให้ชาวต่างชาติเข้ามาท่องเที่ยว นำเม็ดเงินมาช่วยฟื้นฟูภาคธุรกิจต่างๆ รวมถึงผู้ประกอบ และเศรษฐกิจประเทศให้กลับมายืนได้อีกครั้ง