“ซาแซ-โหงวแซ” 3-5 อย่าง เครื่องไหว้มงคลเทศกาลตรุษจีน

ไหว้ตรุษจีนต้องรู้ เครื่องเซ่นไหว้ 3-5 อย่าง “คาว-หวาน-ผลไม้” “ซาแซ-โหงวแซ” “ซาก้วย-โหงวก้วย” “ซาเปี้ย-โหงวเปี้ย” เลือกถูก มีแต่เฮงเฮงเฮง

เข้าสู่บรรยากาศของเทศกาลตรุษจีน ซึ่งเป็นวันฉลองปีใหม่ของชาวไทยเชื้อสายจีน แม้ปีนี้จะไม่คึกคักเนื่องจากต้องเผชิญกับสถานการณ์โควิด-19 พิธีการต่าง ๆ อาจมีการปรับเปลี่ยนให้สะดวกและปลอดภัยมากขึ้น แต่ยังคงไว้ตามธรรมเนียมปฏิบัติที่ได้สืบต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น

โดยเทศกาลตรุษจีนในปัจจุบันได้ถูกแบ่งออกเป็น 3 วันด้วยกัน คือ 1.วันจ่าย 2.วันไหว้ และ 3.วันเที่ยว

สำหรับในปีนี้ วันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2564 คือวันจ่าย ส่วนวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2564 คือวันไหว้ ไหว้เทพเจ้าฯ และบรรพบุรุษ “วันซาจั๊บ” (วันถือหรือวันสิ้นปีจีน) และวันที่ 12 กุมภาพันธ์ คือวันเที่ยว “วันชิวอิก” (วันขึ้นปีใหม่/วันถือ/วันเที่ยว)

ของคาว 3-5 อย่าง “ซาแซ–โหงวแซ”

อีกสิ่งหนึ่งที่น่าสนใจ คือ เครื่องเซ่นไหว้ ซึ่งถือเป็นสิ่งสำคัญคู่กับเทศกาลตรุษจีน สำหรับเครื่องเซ่นไหว้จะใช้ในการไหว้ทั้งบรรพบุรุษ เจ้าที่เจ้าทาง และสัมภเวสี (ผีไม่มีญาติ) ซึ่งเรามักจะได้ยินคำว่า “ซาแซ–โหงวแซ” หลายคนคงสงสัยคำเหล่านี้หมายถึงอะไร และอาหารที่ใช้มีความหมายมงคลอย่างไรบ้าง

โดยความหมายของ “ซาแซ” แปลได้ว่า “เนื้อสัตว์ 3 อย่าง” ส่วน “โหงวแซ” คือ เนื้อสัตว์ 5 อย่าง ส่วนใหญ่แล้วเนื้อสัตว์ 3 อย่างนั้นจะประกอบไปด้วย ไก่ เป็ด และหมู และเมื่อเป็นโหงวแซก็จะเพิ่ม ตับ และปลา หรืออาจจะเป็นปลาหมึกแห้งเข้าไปด้วย

ความหมายของเนื้อสัตว์ที่นำมาไหว้ก็ล้วนแล้วมีนัยสำคัญ เช่น “ไก่” สื่อความหมายถึงการให้ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน คนจีนโบราณสังเกตเห็นว่าไก่มีหงอนเหมือนหมวกขุนนาง และไก่ถือว่าเป็นตัวแทนแห่งความขยันขันแข็ง ส่วน “เป็ด” สื่อความหมายถึง ความมั่งคั่ง และ “หมู” ถือเป็นตัวแทนของความอุดมสมบูรณ์ ไหว้หมู เพื่อให้สมบูรณ์พูลสุข

ขณะที่ “ตับ” มีลักษณะคล้ายหมวกของขุนนางจีน จึงหมายถึงการมียศถาบรรดาศักดิ์ ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ส่วน “ปลา” นั้น คนจีนแต้จิ๋วเรียกว่า ฮื้อ ซึ่งมีคำนี้อยู่ในวลีมงคลว่า “อู่ ฮื้อ อู่ ซึ้ง” ซึ่งหมายถึงให้มีเหลือกินเหลือใช้ ปลาจึงมีความหมายถึงการมีกินมีใช้ไม่รู้จบ และ “ปลาหมึกแห้ง” หมายถึง การมีความรู้ เป็นการอวยพรให้เป็นบัณฑิต หรือเป็นผู้มีความรู้

ผลไม้ 3-5 อย่าง “ซาก้วย และโหงวก้วย”

นอกจากการไหว้ด้วยเนื้อสัตว์แล้ว ก็จะมีการไหว้ด้วยผลไม้ 3-5 อย่างที่เรียกกันว่า “ซาก้วย และโหงวก้วย” ซึ่งจะประกอบไปด้วย

1. ส้ม หมายถึง โชคลาภ วาสนา

2. กล้วย หมายถึง การดึงโชคลาภเข้าบ้าน ให้มีลูกมีหลานเต็มบ้าน

3. สาลี่ หมายถึง เงินทองไหลมาเทมา

4.แอปเปิ้ล (แดง) หมายถึง โชคดีมีสุข สุขภาพแข็งแรง

5.องุ่น หมายถึง ความงอกงาม

6.สับปะรด คนจีนแต้จิ๋วเรียกว่า “อั้งไล้” หมายถึง “เรียกสีแดงมา” ซึ่งสีแดงนั้นคนจีนถือว่าเป็นสีของโชค ความเป็นมงคล ให้เรียกโชคลาภเข้ามา คนไทยเชื้อสายจีนในภาคใต้นิยมไหว้สับปะรด

ขนม 3-5 อย่าง “ซาเปี้ย-โหงวเปี้ย”

ในส่วนของขนม 3-5 อย่าง ที่นิยมนำมาไหว้นั้น หรือที่เรียกว่า ซาเปี้ย (สามอย่าง) และโหงวเปี้ย (ห้าอย่าง) ก็จะมีขนมหลักที่ขาดไม่ได้ 2 อย่างคือ “ขนมเข่ง” หมายถึงให้มีเพื่อนมาก “ขนมเทียน” หมายถึงให้สว่างรุ่งเรือง

ส่วนขนมอื่น ๆได้แก่ ฮวกก้วย (ขนมถ้วยฟู) หมายถึง ความเจริญรุ่งเรือง ความเฟื่องฟู ขนมอันจับ ซาลาเปา หมายถึง “เป่าไช้” แปลว่า “ห่อโชค” ซึ่งจะเน้นให้มีสีชมพู หรือมีแต้มจุดสีแดง ขนมสาลี่ หมายถึงให้ รุ่งเรือง เฟื่องฟู ขนมไข่ หมายถึง เจริญเติบโต