แม้คนเราจะเกิดมาด้วยต้นทุนชีวิตที่ไม่เท่ากัน แต่ทุกคนต่างมีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกัน ครั้งนี้ขอพาไปเปิดมุมมอบกับธุรกิจเพื่อสังคม (Social Enterprise: SE) ที่เกิดจากความต้องการแก้ปัญหาให้กับตนเองและลูกที่เป็นออทิสติก จนกลายเป็นต้นแบบธุรกิจของผู้ปกครองหลายคนที่ประสบปัญหาเดียวกัน
คุณกัมปนาท มหันต์ ผู้จัดการฝ่ายการตลาด บริษัท เด็กพิเศษ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด และประธานชมรม ออทิสติกพังงา เล่าว่า เนื่องจากตนเองมีลูกเป็นออทิสติก หรือเด็กพิเศษ ซึ่งเด็กพิเศษส่วนใหญ่ในบ้านเรายังไม่สามารถทำงานในภาคเอกชน หรือหน่วยงานภาครัฐได้ เพราะเด็กพิเศษจะกลายเป็นภาระอันหนักหน่วงแก่องค์กรเหล่านั้น ทั้งยังต้องการสภาพแวดล้อมที่เข้าใจ ใส่ใจ และมีความปลอดภัย ด้วยความมุ่งหวังให้ลูกสามารถใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างหมดห่วงจากข้อจำกัด จึงรวมกลุ่มกับพ่อแม่ผู้ปกครองเด็กพิเศษ 6 ครอบครัว ใน จ.พังงา เมื่อปี 2551 เพื่อปรึกษาหารือ ให้กำลังใจ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ เทคนิคการดูแลลูกของแต่ละครอบครัว ให้บรรดาลูก ๆ ช่วยเหลือตนเองและใช้ชีวิตในสังคมได้ จนปัจจุบันนี้ลูก ๆ เติบโตเข้าสู่วัยทำงาน จึงร่วมกันสร้างงานสร้างกิจการให้กับลูก ๆ และเด็กพิเศษคนอื่นได้มีงานทำร่วมกับผู้ปกครอง โดยมีบริษัท เด็กพิเศษ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด เป็นศูนย์กลาง
บริษัท เด็กพิเศษ วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด ก่อตั้งเมื่อปี 2560 เกิดจากความตั้งใจร่วมกันที่ต้องการสร้างพื้นที่ปลอดภัยให้เด็กพิเศษได้มีที่อยู่ที่กินและที่ทำงานเพื่อใช้ชีวิตต่อไปโดยไม่ลำบาก ผ่านการส่งต่อวิสาหกิจให้ผู้ปกครองจากรุ่นสู่รุ่น ปัจจุบันมีผู้ปกครองกว่า 33 ครอบครัวเป็นผู้ผลิตสินค้าต่าง ๆ และมีลูกหลานที่เป็นเด็กพิเศษเข้ามาช่วยทำงานบางอย่างที่ไม่ซับซ้อนมาก เช่น ช่วยหยิบของ ช่วยแพ็คสินค้า ฯลฯ ซึ่งทางบริษัทฯ ได้ลองผิดลองถูกมาหลายผลิตภัณฑ์ ตั้งแต่การเริ่มทำน้ำยาล้างจาน เครื่องแกง ตุ๊กตา เพาะเห็ดนางฟ้า หมอนยางพารา แต่ก็ไปได้ไม่ไกลนัก เนื่องจากเป็นการผลิตเองในชุมชน ทำให้มีต้นทุนสูงและไม่สามารถแข่งขันด้านราคากับสินค้าโรงงานได้ ท้ายที่สุดสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) ก็ได้เข้ามาให้คำปรึกษาในการผลิตสบู่ จึงได้การตอบรับที่ดีเรื่อยมา ขณะเดียวกันก็มีหน่วยงานรัฐหลายหน่วยงานเข้ามาให้คำปรึกษาในการพัฒนาและต่อยอดผลิตภัณฑ์
สำหรับผลิตภัณฑ์ของทางวิสาหกิจ นอกจากสบู่แล้ว ยังมีเซรั่มและแฮนด์ครีม ภายใต้การให้คำปรึกษาและการควบคุมคุณภาพมาตรฐาน โดยอาจารย์สุรัสวดี ทั่งมั่งมี และเจ้าหน้าที่จากวิทยาลัยการแพทย์แผนไทย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี รวมถึงผลิตภัณฑ์แอลกอฮอล์เจลที่ได้รับการสนับสนุนจากนางวิไลพร สุวรรณรักษา พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดพังงา และนายจำเริญ ทิพญพงศ์ธาดา ผู้ว่าราชการจังหวัดพังงา
ทั้งสินค้าต่าง ๆ ยังมีหน่วยงานอีกมากมายเข้ามาช่วยสนับสนุนด้านความรู้ ช่องทางการตลาด และช่วยสั่งซื้อสินค้า เช่น กลต. ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย พมจ. พังงา บสย. สวส. ศาลเยาวชนและครอบครัวจังหวัดพังงา สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดพังงา อุตสาหกรรมจังหวัดพังงา ท้องถิ่นจังหวัด แต่ด้วยสถานการณ์แพร่ระบาดของโควิดทำให้รายได้มาจากการสั่งซื้อจากองค์กรทั้งรัฐและเอกชนเป็นหลัก และเพื่อการเติบโตได้ในระยะยาว ทางวิสาหกิจจึงต้องปรับตัวเข้าสู่ช่องทางออนไลน์มากขึ้น ผ่านทางเว็บไซต์ www.avautis.com และเฟซบุ๊ก facebook.com/avautisno1
ด้านการจัดสรรรายได้ ทางวิสาหกิจก็จะนำกำไรที่ได้มาแบ่งเป็น 70% สำหรับการลงทุนการพัฒนาระบบและอาคารสถานที่ ในนาม “AVAUTIS Community” มาจากคำว่า AVA คือ ลมหายใจ ส่วน AUTIS คือ ออทิสติก/เด็กพิเศษ รวมกันเป็น “ลมหายใจของเด็กพิเศษ” เพื่อส่งมอบอนาคตให้เด็กพิเศษมีคุณภาพชีวิตที่ดี ในสภาพแวดล้อมปลอดภัย สามารถเรียนรู้เพื่อเติบโต และพึ่งพาตนเองได้เมื่อผู้ปกครองเสียชีวิตหรือไม่สามารถดูแลพวกเขาได้แล้ว ส่วนอีก 30% ก็จะนำมาแบ่งปันให้กับเด็กพิเศษที่เข้ามาช่วยทำงาน และผู้ปกครองที่ถือหุ้น ซึ่งสามารถช่วยให้ผู้ปกครองมีงานทำและได้อยู่กับลูกหลานอย่างมีความสุข
“สำหรับใครที่อยากทำธุรกิจเพื่อสังคม หรือวิสาหกิจเพื่อสังคม ต้องเข้าใจว่า ธุรกิจ นั้นควรมาก่อนคำว่า เพื่อสังคม เพราะเมื่อธุรกิจแข็งแรงจนอยู่ได้และมีกำไรแล้ว เราก็จะสามารถไปช่วยสังคมต่อได้ เราไม่อยากให้มองว่าการทำธุรกิจรูปแบบนี้ สังคมจะต้องเข้ามาช่วยเหลือธุรกิจ เพราะเราต้องสร้างความยั่งยืนกับตัวเองให้ได้ ก่อนไปสร้างความยั่งยืนให้กับสังคม” กัมปนาท มหันต์
https://www.facebook.com/avautisno1
http://www.avautis.com/
http://www.specialchil.co.th/
https://www.facebook.com/autistic8
