วิธีการเตรียมตัวของผู้ประกอบการ หลังจากเปิดประเทศรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ กับ ดร.มงคล ลีลาธรรม อดีตกรรมการผู้จัดการใหญ่ SME D Bank และประธานกรรมการบริหาร ธนาคารออมสิน ปัจจุบันเป็น ประธานกรรมการบริหาร สำนักงานวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.)

เศรษฐกิจบ้านเราดูเหมือนว่าจะมีแรงขับเคลื่อน เพิ่มพลังมากขึ้นจากนักท่องเที่ยวต่างชาติ ที่เข้ามาภายในประเทศ ดังจะเห็นสถิติที่ทางรัฐบาลได้ประกาศออกมา ดูเหมือนว่าในรอบ 4 เดือน มีนักท่องเที่ยวเข้ามาในประเทศมากกว่าเดิมถึง 1 ล้านกว่าคน ปี 2564 ทั้งปีมีจำนวนนักท่องเที่ยวไม่ถึง 500,000 คน จากเดิมที่เราเคยมีนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวยังไม่ถึงปี ร่วม 40 ล้านคน จะเห็นได้ชัดว่า ปี 2564 ทำให้รายได้จากบริการ จากการท่องเที่ยว และอื่น ๆ เงียบเหงา ไม่คึกคักอย่างเห็นได้ชัด

ในปี 2565 ไตรมาสแรกดูเหมือนจะมีนักท่องเที่ยวมากกว่าปี 2564 ทั้งปี เดือนเมษายนที่ผ่านมาเห็นได้ชัดว่านักท่องเที่ยวเข้ามาประมาณ 1 ล้านคน เดือนพฤษภาคมมีนักท่องเที่ยวเข้ามามากกว่า 1 ล้านคน จากข้อจำกัดที่ทางรัฐบาลตั้งใจว่าวันที่ 1 เดือนมิถุนายน 2565 อาจจะไม่มีข้อจำกัดเรื่องการเดินทาง แต่จะมีข้อกำหนดเรื่องสุขอนามัย ดูเหมือนว่าจะเป็นสัญญาณที่ดีของการขับเคลื่อนเศรษฐกิจบ้านเรา ประกอบกับตลาดใหม่ ๆ ที่เรากำลังจะเปิด เช่น ตะวันออกกลาง โดยเฉพาะความสัมพันธ์ที่ได้ฟื้นคืนมาของประเทศซาอุดีอาระเบีย ซึ่งเรามีข้อจำกัดกันมากมายในการจำกัดนักท่องเที่ยวเข้ามาในประเทศ เริ่มมีสัญญาณว่าจะมีเครื่องบิน บินเข้ามาโดยตรงอย่างน้อย 5 สายการบิน ก็เห็นได้ชัดว่านักท่องเที่ยวของประเทศซาอุดีอาระเบีย เป็นประเทศที่มีกำลังซื้อมาก และบังเอิญช่วงนี้เป็นช่วงหน้าฝน เป็นฤดูกาลที่นักท่องเที่ยวตะวันออกกลางมาเที่ยวในเมืองไทยมากขึ้น ประเทศอินเดียก็เป็นอีกประเทศที่ชอบมาเที่ยวในเมืองไทย ในช่วงฤดูนี้คนประเทศอินเดียแต่งงานกันเยอะ และชอบมาจัดงานแต่งงานที่ประเทศไทย โดยเฉพาะภาคใต้

ผมได้รับทราบมาว่าผลกระทบที่ตามมาของนักท่องเที่ยว ทำให้ค่าแรงจากเดิมที่จ้างต่อวัน 400-500 บาท กลายมาเป็น 800 บาทต่อวัน เพราะเนื่องจากแรงงานขาดมาก ก็เป็นอีกหนึ่งเรื่องที่เป็นข่าวดี ที่จูงใจให้คนกลับมาทำงานภาคบริการ เพราะว่าภาคนี้ได้เคลื่อนย้ายสู่ทิศทางเดิมค่อนข้างมาก ซึ่งปรากฏตัวเลขในกลุ่มแรงงานไม่น้อยกว่า 1.5 ล้านคน เลยเป็นเรื่องที่มีผลกระทบตามมา โรงแรมต่าง ๆก็มีการจองโดยเฉพาะ 3 จังหวัดภาคใต้ ในต่างประเทศก็เห็นได้ชัดว่าประเทศอินโดนีเซีย มาเลเซีย ก็ปิดประเทศแบบเรา ที่ไม่มีข้อจำกัด เลยทำให้นักท่องเที่ยวกลับมาอยู่ในสัดส่วน 80 % จึงเห็นได้ชัดว่า ผู้ชำนาญในธุรกิจท่องเที่ยวคาดการณ์ว่าในปี 2565 อาจจะมีจำนวนนักท่องเที่ยวทั้งปี คิดเป็นตัวเลขประมาณ 10 ล้านคน จากเดิมที่กำหนดไว้ 5-6 ล้านคน นักท่องเที่ยวที่มาส่วนใหญ่จะอยู่ยาวและอยู่นานขึ้น และตั้งใจลดต้นทุนการเดินทางกับต้นทุนกับต้นทุนที่จะโยกย้ายกันมาท่องเที่ยว บางคนถึงขั้นมาทำงานร่วมกับท่องเที่ยวไปด้วย

สิ่งที่ผู้ประกอบการต้องเตรียมตัว คือ กำลังคนและทักษะของคนที่จะให้บริการนักท่องเที่ยว เพราะว่ากลุ่มนักท่องเที่ยวที่มาภาษาอาจจะเปลี่ยนไป เมื่อก่อนส่วนใหญ่ประมาณ 40 % เป็นนักเที่ยวจากประเทศจีน ตอนนี้ส่วนใหญ่เป็นนักท่องเที่ยวโซนยุโรป โดยเฉพาะคนชรา แต่ยังแข็งแรง อยากมาท่องเที่ยวพักผ่อนในประเทศที่น่าท่องเที่ยวและน่าสนใจ ประเทศไทยก็เป็นประเทศ 1 ใน 5 ที่คนนึกถึงและคนอยากจะกลับมาเที่ยว โดยเฉพาะการต้อนรับและวัฒนธรรมที่อบอุ่น และการบริการที่ประทับใจ ผู้ประกอบการหลายคนได้มาพูดคุยกับผม ว่าเริ่มจะเห็นสัญญาณที่ดีขึ้นเรื่อย ๆ สิ่งที่ตามมาคงต้องคุยกับสถาบันการเงินที่มีภาระอยู่ ให้มีการปรับจำนวนเงินที่ผ่อนชำระให้ได้เท่าที่ไหว และมีการเก็บเงินสำรองไว้สำหรับการดูแลธุรกิจให้ราบรื่นและสะดวกกับการดำเนินการ เพราะว่าธุรกิจนี้ได้หยุดชะงักไป 2-3 ปี ก็อาจจะต้องมีอะไรปรับปรุงกันอีกหลายอย่าง รวมถึงเครื่องมือในการประกอบธุรกิจให้ใช้งานปกติและมีมาตรฐาน ปลอดภัย สิ่งเหล่านี้เลยเป็นสิ่งที่ผู้ประกอบการทั้งหลายต้องคุยกับสถาบันการเงิน เพื่อเสริมสภาพคล่องให้กับธุรกิจ

อีกเรื่องที่เหล่าผู้ประกอบการต้องเตรียมตัวรับมือคือ มาตรฐานการดูแลสุขอนามัยและมาตรฐานการรักษาความปลอดภัยเกี่ยวกับการป้องกัน โควิด -19 อย่างเข้มงวด เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวในประเทศไทย

สิ่งสุดท้ายคือ กิจกรรมต่าง ๆ ที่พยายามดึงดูดและสร้างความมีเสน่ห์ให้นักท่องเที่ยวประทับใจในวัฒนธรรมไทย ประเพณีไทย พยายามใช้วัฒนธรรมท้องถิ่นที่เราอาศัยอยู่ สร้างกิจกรรมทางการตลาดที่เชื่อมโยงกับอาหาร หรือวัฒนธรรม ประเพณี ศาสนา และความเชื่อต่าง ๆ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้เข้าถึงและประทับใจ จนกลับมาเที่ยวอีกครั้ง เพราะว่าประเทศไทยของเรามีวงจรครบทั้งหมด 12 เดือน ต้องเตรียมตัววางแผนไว้ให้ดี

หวังว่าแรงขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยวจะกลับคืนมาอย่างน้อยร้อยละ 50 กลุ่มนักท่องเที่ยวที่มาถึงแม้จะน้อยแต่จำนวนวันพักผ่อนอยู่ยาวขึ้น นานขึ้น ทำให้รายได้ของผู้ประกอบการอาจจะมาเท่าเดิม แต่อย่างน้อยก็ช่วยให้ธุรกิจอยู่รอด และดำเนินต่อไปในอนาคตได้