บูรพา-อาคเนย์สงครามตัวแทนในลาว : เมื่อมังกรจะไม่ทน : บัณรส บัวคลี่


รถเก๋งของชาวจีนที่ถูกลอบวางระเบิด และมีผู้เสียชีวิต เมื่อต้นปี เป็นหนึ่งในเหตุร้ายหลายครั้งที่ประชาชนและผลประโยชน์ของจีนตกเป็นเป้า นำมาสู่มาตรการทางทหารที่ปักกิ่งจะเริ่มลงมือปฏิบัติร่วมกับทางการลาว จากนี้ต่อไป –ที่มา rfa.org

ลาวนั้นเป็นพื้นที่ยุทธศาสตร์ด้านทิศใต้ของจีน ซึ่งแน่นอนว่าพญามังกรย่อมต้องไม่อยากให้ใครหน้าไหนมาประชิดประตูบ้านของตนทางด้านนี้  และไม่ใช่แค่เรื่องความมั่นคงเท่านั้น ผลประโยชน์ของจีนในลาวนี่ก็มหาศาลกว่าใครเขา

ลาวโพสต์ http://www.laopost.com/2016/05/12/56923 เพิ่งรายงานเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว จีนยังเป็นอันดับหนึ่งของการลงทุนต่างประเทศในลาว ล่าสุดมี 760 โครงการ มูลค่าการลงทุน 6.7 ตื้อดอลลาร์สหรัฐ หรือ 53.6 พันตื้อกีบ

จำนวนนับของลาวเหมือนกับล้านนา … หมื่น แสน ล้าน โกฎิ ตื้อ ! ตื้อนึงเท่ากับพันล้าน คำนวณดูเองนะครับ!

แนวนโยบายของลาวที่มีต่อจีนชัดเจนมานานแล้ว ว่ายินดีจะอยู่ในอ้อมกอดอันอบอุ่นของพี่ใหญ่ที่มีรังอยู่เหนือหัว มากกว่าอินทรีแดนไกลตัวไหน นายกรัฐมนตรีคนใหม่ของลาวที่เพิ่งได้รับแต่งตั้งเมื่อต้นปี ดร.ทองลุน สีสุลิด เคยดำรงตำแหน่งรมว.ต่างประเทศอยู่หลายปี แนวนโยบายต่างประเทศที่เคยเป็นมาเช่นไรก็น่าจะไม่หนีไปจากเดิม

ลาวเป็นข้อต่อสำคัญที่จะส่งผ่านอิทธิพลของจีนลงสู่อาเซียน ภายใต้นโยบายหนึ่งแถบ,หนึ่งเส้นทาง หรือทางสายไหมยุคใหม่ ทั้งทางถนน ทางเรือ และทางรถไฟ เส้นทางคมนาคมนำมาซึ่งโอกาสของนักลงทุนน้อยใหญ่ชาวจีนพร้อมกันไปด้วย ตัวเลขการลงทุนที่ลาวโพสต์รายงานนั้นเป็นเฉพาะโครงการใหญ่ แต่ในทางปฏิบัติจะเห็นได้ชัดเจนว่าได้มีทุนขนาดย่อมของผู้ชาวจีนพาเหรดเข้าไปทำมาหากินในลาวตลอดเส้นทางที่เชื่อมไปถึง ไม่ว่าจะเป็นภาคเกษตรกรรม รับซื้อผลผลิตกลับไปเมืองจีน หรือการพาณิชยกรรม อย่างเช่นตลาดสินค้าเทคโนโลยี โทรศัพท์มือถือ และอิเลคทรอนิคส์ในเมืองหลวงพระบางและแขวงตอนเหนือกลายเป็นของทุนชาวจีนแทบหมดแล้ว บางศูนย์การค้ามีร้านย่อยๆ เปิดอยู่หลายร้านที่แท้เป็นของเจ้าของคนเดียวก็มี

เหตุการณ์ก่อความไม่สงบในแขวงไชยสมบูน ซึ่งอยู่ระหว่างเวียงจันทน์ เชื่อมไปถึงพื้นที่ภาคเหนือ หลวงพระบางและเส้นทางเชื่อมต่อไปจีนซึ่งเกิดต่อเนื่องมาตั้งแต่พฤศจิกายนปีที่แล้วเกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ลาว-จีนและมหาอำนาจอีกขั้วหนึ่ง (คลิกอ่าน-สงครามลับที่ไซสมบูน http://www.smartsme.tv/content/19371)

เหตุร้ายๆ ที่เกิดขึ้นเช่นการลอบโจมตี ลอบทำร้าย วางระเบิดผู้คนที่สัญจรผ่านเส้นทางรอบๆ เขตอิทธิพลดั้งเดิมม้งของนายพลวังเปา ชัดเจนแล้วว่า มีเป้าหมายที่ชาวจีน และผลประโยชน์คนจีนเป็นสำคัญ

ล่าสุด 24 มกราคม รถเก๋งบีเอ็มดับบลิวของชาวจีนบริษัททำเหมืองแร่ในแขวงไชยสมบูน ถูกคนร้ายวางระเบิด ส่งผลให้ชาวจีนเสียชีวิตสองคน

1 มีนาคม คนงานบริษัททำไม้ของจีนถูกลอบยิงเสียชีวิตอีกราย เหตุเกิดในแขวงหลวงพระบางและก่อนหน้านี้รถโดยสารของจีนก็เคยถูกลอบยิงใส่มาก่อนแล้ว บนเส้นทางสายกาสี-เวียงจันทน์ ใกล้กับพื้นที่ไชยสมบูน

สื่อสายที่ใกล้ชิดตะวันตกที่พยายามนำเสนอเรื่องความไม่สงบในลาวมาแต่ปลายปีที่แล้วพยายามจะชี้ผ่านบทวิเคราะห์ว่า เหตุร้ายๆ ที่มีการลอบโจมตีใส่ผู้คนในแขวงไชยสมบูนนั้นเป็นเพราะทุนเวียดนามเสียผลประโยชน์ในกิจการเกี่ยวกับสัมปทานเหมืองแร่  ซึ่งนั่นไม่ได้ทำให้คนที่สนใจข่าวสารเชื่อถืออะไรมากนัก

ทฤษฎีที่มีน้ำหนักมากกว่าก็คือมันน่าจะเป็นสงครามตัวแทนระหว่างมหาอำนาจอินทรี กับ มังกรมากกว่าเรื่องอื่นๆ เพราะพื้นที่ลงมือเป็นเขตอิทธิพลเก่าของซีไอเอมาตั้งแต่สงครามอินโดจีน ซึ่งยังคงมีกลุ่มม้งรุ่นใหม่ที่เคลื่อนไหวต่อต้านรัฐบาลอยู่

ก็ในเมื่อลาวเป็นข้อต่อสำคัญของการขยายอิทธิพลของปักกิ่งแผ่ลงมาถึงเอเชียอาคเนย์ ผู้ที่ได้ประโยชน์สูงสุดจากการที่เส้นทางเชื่อมโยงในลาวเกิดชะงักงันมีปัญหาขึ้นเป็นใคร-วงการสังเกตการณ์ทางการเมืองระหว่างประเทศย่อมมองออกกันทั้งนั้น

พร้อมๆ กันนั้น ในด้านแนวรบข่าวสารจากฝ่ายตะวันตกก็มีการนำเสนอเรื่องราวด้านลบของทุนจีนที่มีต่อชาวลาวและสังคมลาวทยอยปล่อยออกมาค่อนข้างถี่ เมื่อเทียบกับช่วงที่ผ่านมา ไม่ว่าเรื่องอันตรายจากสวนกล้วย ใช้สารเคมี ถึงเรื่องราคาผลผลิต “หมากอึ๊” หรือฟักทองตกต่ำเพราะพ่อค้าคนกลางจีนกดราคา หรือกระทั่งข่าวพ่อค้าจีนมาแย่งประกอบการแข่งกับชาวลาวท้องถิ่น ฯลฯ ว่ากันตามเนื้อผ้าแล้ว ข่าวสารเหล่านี้ก็ชัดเจนถูกต้องตรงเป้าอยู่ไม่น้อย เพราะระบบของลาวเองก็ยังไม่มีมาตรการอะไรที่จะไปบังคับกฎเกณฑ์เป็นกติกาคุ้มครองคนท้องถิ่นจากการหลั่งไหลของทุนน้อยใหญ่จากแผ่นดินใหญ่ที่มาหากินทำประโยชน์ในแผ่นดินตัวเอง พวกที่ทำการค้าก็กดราคากันไป พวกที่ทำเกษตรก็กดขี่เร่งสารเคมีกันไป อะไรที่เป็นจุดอ่อนอีกฝ่ายก็จะเร่งบี้ขยายแผลไปที่จัดนั้น ฯลฯ

และก็ต้องยอมรับว่าชาวลาวท้องถิ่นแท้ๆ ไม่มีใครชอบคนจีนกันเลย แนวรบด้านข่าวสารด้านนี้ต่อให้รัฐบาลลาวจะญาติดีกับปักกิ่งขนาดไหน แต่คงไม่สามารถไปบังคับจิตใจชาวบ้านร้านถิ่นได้ทั้งหมดหรอก

นี่ก็คือสภาพหวานๆ ขมๆ ที่ลาวประสบ จะไม่รับไมตรีจากพี่ใหญ่ก็ไม่ได้ รับแล้วก็มีเหตุไม่ปกติจากบิ๊กเบิ้มอีกฟากหนึ่งดลบันดาลให้เกิดเรื่องร้ายๆ ในประเทศของตัว ยิ่งเปิดรับอะไรเข้ามา ก็ยิ่งเกิดปัญหาใหม่ๆ เข้ามาพร้อมกัน เพราะคนของพี่ใหญ่ล้วนแต่โหยหิวมูมมามเสียส่วนใหญ่  ในโลกนี้มันไม่มีอะไรที่ได้มาเปล่าๆ  ได้แต่ประคับประคองแก้ปัญหากันไปทีละเปลาะเช่น ประกาศไม่ต่ออายุใบอนุญาตทำสวนกล้วย ฯลฯ เป็นต้น

เมื่อต้นเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ผู้นำของลาวเดินทางไปเยือนปักกิ่งในวาระครบรอบความสัมพันธ์ 55 ปี จากนั้นก็มีแถลงการณ์ที่แสดงให้เห็นว่าจีนจะทุ่มเทลงทุนและช่วยเหลือเพิ่มอิทธิพลในลาวมากขึ้น ทั้งโครงการรถไฟที่จะยังสานต่อ รวมไปถึงจีนจะลงทุนช่วยยิงดาวเทียมของลาวดวงแรกให้ด้วย (คลิกอ่าน China, Laos agree on cooperation http://news.xinhuanet.com/english/2016-05/04/c_135334540.htm )

แถลงการณ์ร่วมมือด้านการค้าการลงทุนลักษณะนี้อาจจะไม่น่าสนใจเพราะมันเป็นธรรมเนียมอยู่แล้วที่ประเทศพี่ใหญ่จะมีของขวัญมากมายให้กับประเทศเล็กเพื่อนบ้านที่มีสัมพันธ์ อย่างเรื่องเส้นทางรถไฟผ่านลาวก็ไม่ได้เป็นเรื่องใหม่อะไร

มันยังมีประเด็นที่น่าสนใจกว่า เมื่อมีรายงานว่าปักกิ่งจะเพิ่มความร่วมมือกับลาวในเรื่องความปลอดภัยและความมั่นคง จะมีปฏิบัติการร่วมมือกันแก้ปัญหาจากเหตุที่คนจีนถูกลอบทำร้ายถึงชีวิตในลาวอย่างต่อเนื่อง รอยเตอร์รายงานเรื่องนี้ว่า China, Laos increase security cooperation after attacks on Chinese http://www.reuters.com/article/us-china-laos-idUSKCN0XV1BO

โดยจะมีมาตรการอย่างเอาจริงเอาจังที่จะร่วมกันปกป้องความปลอดภัยให้กับประชาชนของสองชาติ และจะมีการจัดตั้งองค์กรรวมถึงโครงการความร่วมมือในรูปธรรมต่อไป ซึ่งนั่นจะหมายถึงจะมีปฏิบัติการของจีนในลาว ซึ่งแน่นอนว่ามันก็คือพื้นที่ของแขวงไชยสมบูนและเขตอิทธิพลเดิมของซีไอเอ.นั่นเอง

มันคือคำประกาศชัดๆ จากปักกิ่งว่าจากนี้ มังกรจะไม่ทน!

นี่เป็นสถานการณ์ล่าสุดของความพัวพันระหว่างสองมหาอำนาจ ที่ลาวต้องกล้ำกลืนฝืนรับ.…….

 

อ่านข่าวประกอบ Bomb Explosion Kills Two Chinese in Laos www.rfa.org